The Big Beatles Battle

‘De Beatles? Hebben die ondergewaardeerde liedjes dan?’ Misschien wel een begrijpelijke reactie op de aankondiging van deze battle, want weinig bands hebben zo veel popklassiekers voortgebracht als The Beatles.

Zonder nu meteen in een historische analyse te duiken; er is wel vaak verschil tussen wat het grote publiek kent als de grote Beatles-liedjes (Yesterday, Help, Let It Be, Hey Jude) en waar de ‘fans’ mee weglopen. Laten we zeggen dat The Beatles een aantal albums hebben voortgebracht (Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band, Abbey Road, The White Album) die misschien iets minder radio-fähig waren, maar muzikaal veel interessanter dan de evergreens.

Deze Big Beatles Battle is een kleine ode is die kant van The Beatles. Bepaal zelf welk liedje jij het meest ondergewaardeerd vindt en stem mee in de poll (onderaan)!

Keuze Freek Janssen: Something

Een belangrijk deel van het werk van de Beatles is voortgekomen uit de geniale (en fragiele) samenwerking tussen John Lennon en Paul McCartney. Zij worden nog steeds gezien als het beste schrijversduo uit de popgeschiedenis en het ziet er niet naar uit dat ze hierin nog worden ingehaald.

Ringo Starr mocht op elk album een liedje zingen. Zo hebben ze With A Little Help From My Friends (later succesvol gecovered door Joe Cocker) en Yellow Submarine laten inzingen. Met George Harrison hadden ze een soortgelijke deal: hij mocht af en toe een liedje schrijven. Een van mijn persoonlijke favorieten: While My Guitar Gently Weeps.

Of het nu komt doordat hij goed heeft gekeken naar Lennon en McCartney of dat hij zich gewoon enorm heeft ontwikkeld, tegen het einde van de Beatles-carrière deed hij eigenlijk nauwelijks meer onder voor Lennon en McCartney. Op Abbey Road (1969, een jaar voordat de Beatles uit elkaar gingen) leverde hij zelfs twee tracks: Here Comes the Sun en Something.

Deze laatste is in mijn ogen het mooiste liefdesliedje dat de Beatles hebben voortgebracht. Omdat de studioversie al eens is langs geweest op Ondergewaardeerde Liedjes, kies ik nu voor de Anthology-versie; naar verluidt was dit het moment dat George het liedje voor het eerst liet horen aan de andere bandleden.

Keuze Bas van Sambeek: For No One

For No One komt in weinig Beatles-lijstjes voor. Onterecht. Hieronder beschrijf ik waarom dit nummer meer liefde moet krijgen, maar eigenlijk hoef ik niets te doen. Het hoornspel laten horen is overtuigend genoeg.

Voordat ik over de hoorn begin, eerst de emotie. Als het gevoel van een relatiebreuk te vangen is om later terug te luisteren, zou het ongeveer klinken als For No One. Het nummer is geschreven door Paul McCartney op het toilet van een chalet in Zwitserland, na de zoveelste ruzie met zijn vriendin. De werktitel van het nummer was ‘Why Did It Die’. Persoonlijk vind ik die beter passen bij de tekst. Het gekibbel, de hoop, de tranen, alle rationele argumenten; Paul’s zinloze pogingen om de relatie te redden zijn prachtig beschreven. De afsluitende zin ‘A love that should have lasted years‘ vat zijn gevoel precies samen. Zij gaat door, zonder hem en hij kan niet anders dan erin berusten.

Het klavichord draagt het nummer op fantastische wijze, maar de extra kwaliteit zit natuurlijk in het hoornspel. Na de opname was McCartney nog niet tevreden. Hij vraagt producer George Martin om een van zijn favoriete instrumenten toe te voegen: de Franse hoorn. Topsolist Alan Civil wordt ingehuurd om een melodie van McCartney te spelen. Tijdens de opname is er gerommeld met de opnamesnelheid. De hoogste noot ligt buiten het toonbereik van de hoorn en is eigenlijk onmogelijk te spelen. Er wordt besloten de melodie toch te gebruiken; goede spelers kunnen hoger gaan dan het bereik van hun instrument. Dat de hoornist moeite heeft zijn toon zuiver te houden zijn details die er nauwelijks toe doen. Het hoornspel legt nadruk op de gevoelens van hoop, spijt en berusting en is in perfecte synergie met de tekst.

In het grote Playboy-interview van 1980 zegt John Lennon dat het een van zijn favoriete nummers van McCartney is: ‘One of my favourites of his – A nice piece of work.’ Een onderkoeld Brits compliment voor een zielroerend nummer.

Keuze Robert Arnold: A Day in the Life

Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band is een lp van The Beatles uit 1967 (toen was ik -9). Het  wordt gezien als een van de meest invloedrijke albums aller tijden, mede door het experimentele karakter van het album. Strikt genomen was Sgt. Pepper’s meer een artistiek werk dan een verzameling liedjes, met andere woorden Sgt. Pepper’s was het eerste conceptalbum. Het gerucht gaat dat John Lennon Beach Boys frontman Brian Wilson opnames liet horen van Sgt. Pepper’s , waarna Brian Wilson de opnames van het Beach Boys-album Smile staakte en de Beach Boys verliet.

Het slotnummer van Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band is A Day in the Life. De compositie wordt toegeschreven aan Lennon/McCartney en bestaat uit 3 verschillende delen: Lennon’s deel, McCartney’s deel en later werd een orkestraal deel toegevoegd.

Het eerste deel is de John Lennon compositie. Als je dit hoort is het ongelooflijk om te bedenken dat Lennon van zichzelf vond dat hij niet kon zingen.

Lennon’s deel is geinspireerd door krantenartikelen. In de eerste twee coupletten  (I read the news today….) beschrijft hij de dood van Guiness erfgenaam en vriend Tara Browne die verongelukte op 18 december 1966 na een crash met zijn Lotus Elan. In het derde couplet  (I saw a film today oh boy, The English army had just won the war) refereert Lennon aan de film How I won the war waarin hij meespeelde. Het laatste couplet refereert aan een krantenartikel waarin wordt geschreven over potholes in Blackburn, Lancashire.

Het tweede deel is de McCartney compositie, een kort pianostuk waarin hij zijn jeugd memoreert.

Het derde deel bestaat uit een orkestraal stuk. In eerste instantie werden de stukken van Lennon en McCartney gescheiden door een brug van 24 maten, die hardop geteld werden door de productieassistent en eindigde met het afgaan van een alarmklok. (de alarmklok bleef erin, want paste mooi bij het McCartney stuk: Woke up, I got out of bed…). Een uit 40 man bestaand orkest werd gevraagd om deze leemte in te vullen door van de meest lage noot naar de meest hoge noot te gaan (atonaal crescendo).

Het allerbeste van A Day in the Life is het slotakkoord, het beste slotakkoord ooit.

A Day in the Life is nooit in de hitlijsten verschenen en de BBC weigerde het nummer te spelen. Dit had te maken met de vermeende drugs gerelateerde teksten: I’d love to turn you on en  had a smoke, somebody spoke and I went into a dream.

En daarom is vandaag A Day in the Life mijn meest ondergewaardeerde liedje van The Beatles.

Keuze Annebeth Lasseur: Helter Skelter

Waar kennen we het ook al weer van? Helter skelter is een naam voor een kermisattractie, een halve achtbaan, en betekent ook zoiets als gehaast, chaotisch, hals over kop. U2 deed een cover en maakte er een U2-nummer van. Jammer, want dat doet het nummer geen recht. Helter skelter is geen rock, het is metal; een geslaagd experiment om herrie te maken. Paul McCartney wilde, geïnspireerd door een nummer van The Who, een nummer zo hard en lomp mogelijk maken. Jankende gitaren, stampend slagwerk, schreeuwen en gillen, het zit er allemaal in. Daarbij komt het gevoel van op het randje van de afgrond, het nummer houdt zich even in bij het ‘when I get to the bottom I go back to the top of the slide’: het moment van loslaten, zoals op het hoogste punt met de schommel, en dan snoeihard naar beneden.

Nou staat het nummer verstopt tussen allerlei andere geweldige muziek op het album ‘The Beatles’, beter bekend als ‘the White Album’, dus dat het ondergewaardeerd is hebben ze aan zichzelf te danken. Moet je maar niet zoveel goede muziek maken. Beetje pretentieus zei Paul McCartney dat het nummer ging over de  “rise and fall of the Roman Empire”: de vergelijking van de rit omlaag in de achtbaan of een hoge glijbaan met het ineenstorten van het Romeinse Rijk. Maar goed, dat zij hem vergeven, want hij heeft dit nummer over de jaren niet afgezwakt en zingt het nog steeds hard en lomp.

Na dit nummer hoef je de Beatles nooit meer in het hokje ‘braaf’ te zetten, ondanks alle zoetigheid over handen vasthouden en liefdesverdrietig mijmeren over gisteren. Beatles doen hun naam eer aan en beat the shit out of this song. Letterlijk. Na 18 takes gilt Ringo Starr ‘I got blisters on my fingers’. Dat is pas een slotakkoord.

Keuze Martijn Vet: Happiness Is A Warm Gun

Beatelesk. Dat is een van de meest gehoorde kwalificaties om muziek te duiden. Iedereen snapt wat ermee wordt bedoeld, maar toch is het een wat vreemd bijvoeglijk naamwoord. Er zijn immers weinig bands die in hun relatief korte loopbaan muzikaal zo zijn geëvolueerd als de vier uit Liverpool. Ik ben dol op echte Beatles-liedjes, al dan niet van de Beatles: vrij kort, gestructureerde opbouw, strijkje, melodieus.

Is Happiness Is A Warm Gun een echt Beatles-liedje? Toch wel, vind ik. Het is geen Yesterday of Eleanor Rigby, maar toch. Samenzang? Check. Lekker kort? Check. Melodieus? Misschien niet als je het voor het eerst hoort, maar luister een paar keer en het blijft wel degelijk de hele dag in je hoofd zitten, zo vertrouwde gastheer van dit blog Freek mij toe.

Ik leerde het voor het eerst goed kennen in de fantastische versie van The Breeders. Ze maakten het hooguit wat smeriger, maar verbouwden het nummer verder niet. Ook na ruim twintig jaar was het nog van deze tijd. Weer twintig jaar later nog steeds.

Keuze Vanessa: The Fool On The Hill

The Beatles hebben ongelofelijk veel nummers geschreven en opgenomen. Het is bijna ondoenlijk daar een keuze uit te maken voor deze battle. Maar als je alle mooie maar voor de hand liggende bekende nummers opzij schuift, blijven er ook weer een aantal nummers over die de moeite waard zijn. Ondanks dat ze in de schaduw hebben gestaan van die big hits.

The Fool on the Hill is voor mij zo’n nummer die je niet meteen oplepelt binnen het bekende Beatlerepetoire. Toch is het voor mij een van de mooiste teksten die de heren voortgebracht hebben. Het nummer heeft alle bekende elementen van de Fab Four in zich: de welbekende piano, samenzang, melodielijn en tegendraads ritme. Maar die intrigerende tekst doet het ‘m voor mij. Voor meerdere interpretaties vatbaar, uiteraard.

Voor mij gaat het over een zonderling of underdog. Een man die in zijn eigen (afgezonderde) wereld leeft. Met een eigen kijk op de wereld, een observant. Een vreemde eend in de bijt, in de ogen van anderen. Maar vooral iemand die tevreden mijn zijn leven is, en niemand anders nodig heeft. En als anderen dat niet zien of geen moeite doen, is het their loss! Ben je dan een dwaas of zijn “de anderen” het? Dat is de mooie afsluitende overdenking.

Keuze Sander van Buuren: Blackbird

Ik kan er een heel mooi verhaal van maken, maar feit is dat de Beatles furore maakten ruim voordat ik het levenslicht zag. En echt Beatles-kenner mag ik mezelf ook niet noemen. Waarom dan toch een bijdrage aan deze battle? Omdat ik een echte muziekliefhebber ben en daarom met geen mogelijkheid om de Beatles heen kan.

Deze bijdrage uitwerkend betwijfel ik eerlijk gezegd of ik daadwerkelijk bijdraag aan de Beatles-battle. Op de originele opname van mijn favoriete Beatles-nummer zijn John Lennon, George Harrison en Ringo Starr namelijk helemaal niet te horen. Het zijn alleen Paul McCartney en zijn akoestische gitaar die het kippenvel verzorgen in Blackbird. Geïnspireerd door een stuk van Bach – dat McCartney in zijn jeugd op gitaar leerde spelen – nam hij het nummer in 1968 op in de Abbey Road Studios. Omdat John Lennon in de naastgelegen studio werkte aan een andere single van het album The Beatles (White Album) en George Harrison en Ringo Starr zich in de VS bevonden, nam McCartney zowel gitaar als zang voor zijn rekening. Over waar het ondersteunende ritme vandaan komt bestaat wat verwarring. Aanvankelijk werd gedacht aan een metronoom, later werd aangegeven dat McCartney’s voet het ritme aangaf. Laatste lezing is echter dat het ‘tikken’ per ongeluk aan het nummer is toegevoegd door beschadiging van de mastertape.

Even legitiem als de vraag hoe ‘Beatles’ het nummer is, is de vraag hoe ‘ondergewaardeerd’ Blackbird is. Het nummer heeft zich tenslotte inmiddels opgewerkt tot een vaste waarde in de top 100 van Radio 2’s Top 2000. Feit is echter dat Blackbird in de jaren ’60 geen grote hit is geweest en pas decennia later uit de schaduw van de erkende klassiekers heeft weten te stappen.

Waar gaat Blackbird eigenlijk over? Volgens McCartney niet over een zwarte vogel met gebroken vleugels, maar over een zwarte vrouw die hij aanmoedigt moed te houden in een tijd waarin de Amerikaanse burgerrechtenbeweging protesteert tegen de rassenscheidingen in de VS.

Valt er dan niets op te merken aan Blackbird? Jawel, het nummer staat op het album dat het begin van het einde betekende voor de Beatles en die tjilpende merels aan het einde van het nummer – afkomstig uit het geluidsarchief van de Abbey Road Studios – hadden van mij niet gehoeven…

Keuze Barry: Rocky Raccoon

Wat ik persoonlijk altijd het leukste vond bij de aanschaf van een studio album, is dat je dan op de B-kant(we hebben het over elpees voor de jongere lezers onder ons) kleine pareltjes tegenkomt. Nummers die niet op de voorgrond treden. Nummers die door de producers en platenbazen als niet krachtig genoeg bestempeld werden om op de A-kant te worden gedrukt. Nummers niet in de spotlights staan zoals dat vaak wel bij de nummers van de A-kant wel het geval is.

Het nummer wat ik heb uitgekozen als ondergewaardeerd liedje is Rocky Raccoon. Dit nummer staat op de B-Kant van het zogenoemde White Album. Het is geschreven door Paul McCartney in de tijd dat de band in India verbleef om tot rust te komen en te mediteren. Rocky Raccoon is – zoals men dat noemt – een folk rock ballad. Het moet het ruige wilde westen uitbeelden. Als trivia is het nog het vermelden waard dat dit het laatste Beatles nummer is, waarop John Lennon harmonica speelt.

Verdient het de prijs van ondergewaardeerd Beatles nummer? Oordeel zelf:

Keuze Ilona de Bok: Michelle

Weet je nog? Toen je een jaar of 16 was, op vakantie met je ouders op die camping in de Franse Auvergne. Iedereen in de klas ging naar coole bestemmingen maar jij moest nog mee met je ouders. Toen je aankwam, keek je verveeld uit het raam van de familievolvo terwijl je zusje naast je nog nummerborden riep. En toen zag je haar. Het leek haast mythisch. Of zoals in de film. Een meisje zo mooi en lief en vooral, niet-Nederlands.

Je was op slag verliefd. Wanhopig probeerde je in je geheugen te graven naar handige Frans zinnetjes die je in 3 Havo had geleerd maar verder dan vertellen hoe je heet, hoe oud je bent en waar je woont, kom je niet. Tot je op een dag alle moed bij elkaar raapt en haar in stamelend Frenglish aanspreekt. Blozend beantwoordt ze jouw vragen in rap Frans en als je het niet snapt in zoet, smeulend Engels met een dikke Franse oumpf. Dit is het denk je. Dit is de vrouw die ik ga trouwen. Met wie ik oud wordt. En voor je er zelf erg in hebt fluister je, net te hard, je t’aime. En dan zoenen jullie hartstochtelijk en tegelijkertijd onhandig. Je weet wel, met schurende beugels, tanden en teveel speeksel.

Maar toch was en is dit de beste zoen ooit. In feite is Michelle van de Beatles precies deze zoete jeugdherinnering. Knullig gedichte liefelijkheidjes verpakt in een zoet liedje maar o zo mooi. Michelle is ineens tastbaar. Het overweldigende gevoel van een puberverliefdheid. De melancholie van het besef dat het niet kan werken en je afscheid moet nemen aan het einde van de vakantie. Misschien nog een hoopvolle ansichtkaart of brief maar de liefde verwatert. Maar niet die zoete herinnering aan een warme, spannende zomer in Frankrijk, met Michelle.

[polldaddy poll=6139987]