De battle der exen

De meeste liedjes gaan over liefde. De mooiste liedjes gaan over liefde die naar de klote gaat. Niet voor niks hebben we al battle gehad over liefdesverdriet, en over breaking up with hard feelings.

Waarom dan nog een keer over exen? Omdat er nu eenmaal zo ontzettend veel prachtige muziek is gemaakt over hartenzeer, misgelopen relaties, beschuldigingen heen en weer, oud-geliefdes die nu een nieuwe lover hebben en ga zo maar door.

Keuze Freek Janssen: Chet Baker – I Get Along Without You Very Well (1956)

Pas echt klote wordt het als het uit elkaar gaan nog lang na-echoot

Exen zijn nooit leuk. Als jij het uitmaakt, dan vond je haar blijkbaar niet de moeite waard (ja, toch). Als zij het uitmaakt, dan had je haar graag willen houden en dan doet het zeer. Je kunt je er hooguit nog uit proberen te redden door te zeggen dat jij óók op haar was uitgekeken.

Net als werkgever en werknemer die samen besluiten om niet met elkaar verder te gaan. Yeah, right.

Pas echt klote wordt het als het uit elkaar gaan nog lang na-echoot. Dat heb ik twee keer gehad: een keer toen ik 16 was, en twee jaar later op mijn 18e. Weken, maanden van post-relatiedroefenis. En dat je dan jezelf probeert wijs te maken dat het echt wel goed gaat. Misschien niet eens om haar daarvan te overtuigen, maar vooral ook jezelf.

De Tröckener Kecks zongen daar ooit heel mooi over:

Als ik ‘s ochtends wakker word
In een onbekende woning
Naast een onbekende vrouw
Dan denk ik nooit meer aan jou

Bijna een halve eeuw eerder bezong Chet Baker dat zelfde thema op een bloedstollende mooie manier. Zoals alleen Chet dat kon, ondanks dat hij eigenlijk trompettist was en geen zanger. I get along without you very well. Except sometimes…

Keuze Willem Kamps: The Nice – Hang On To A Dream (1969)

Alleen al die openingszin: dwars door je flikker

Oké, oké, het is op het randje, je kunt nog niet echt spreken van ex, maar het heeft er alle schijn van dat het eraan zit te komen (zo niet in de schrijnende gedachte het al is). What can I do, she’s saying we’re through, zong oorspronkelijk Tim Hardin, maar niet zo heel veel later ook Lee Jackson van The Nice.

Met covers is het vaak zo dat het origineel beter is. Uitzonderingen daar gelaten, zoals All Along The Watchtower (Dylan) in de bewerking van Jimi Hendrix. Bij Hang On To A Dream steken origineel en cover elkaar naar de kroon. Ga je voor de basicversie – amper twee minuten – van Tim Hardin, of de wat meer uitgesponnen en bombastische van The Nice. Het wat lichtvoetiger walsje, met de piano, de brushes en het meanderende strijkje (Hardin), of eveneens de piano, het gebroken stemgeluid van Jackson, het jazzy intermezzo en de apotheose met het koor (wist u overigens dat het koorarrangement uit de pen van wijlen Duncan Brown afkomstig is?).

Bij beide versies is het slikken geblazen, wat een emotie! Alleen dat piano-intro al. De klare inzet van Tim Hardin of de klassieke, forte aanslag door Keith Emerson. En dan de openingszin: What can I say, she’s walking away. Brok in de keel. Het zal je godverdomme overkomen, dat wil je gewoon never nooit niet! Pijn, een steek, dwars door je flikker. Dan rest inderdaad weinig meer dan hang on to a dream, want je geliefde, met al die mooie herinneringen, is je voormalige geliefde, je ex!

Keuze Roland Kroes: The Beautiful South – Song For Whoever (1989)

Jennifer, Alison, Phillipa, Sue; geen meisjes waar hij echt tranen om plengt

Je bent 13 en er ontluikt wat, maar wát precies, dat was allemaal nog niet duidelijk. En al helemaal niet om wie het ging. Om de Fokke & Sukke over de cloud te parafraseren: ‘Ik geloof wel dat er ‘iets’ is’. En toen kwam The Beautiful South voorbij. Bijzondere band uit Hull, ultieme voedingsbodem voor cynisme en depressie. Daar zou ik acht jaar later achterkomen, toen ik een half jaar mijn uitwisseling daar deed. Geweldige tijd, maar laat ik het samenvatten als ‘de stad had toen wat ruimte voor verbetering’.

Maar goed, The Beautiful South. Voortgekomen uit de Housemartins, die band van die vrolijke liedjes wiens claim to fame buiten Engeland werd dat het een jonge Norman Cook in de gelederen had. In Nederland goed voor slechts 2 (!) hits. Maar in Engeland was de Beautiful South uitgegroeid tot een band met 6 Top-10 hits, tientallen Top-40 hits en multiplatina albums. En: ook al in de vorige exen-battle goed voor een vermelding 

Song For Whoever gaat over een ex. Dat is wel duidelijk. Is het Jennifer? Alison? Phillipa? Sue? Of Deborah? Annabel? Het wordt niet meteen duidelijk. Er klopt iets niet. Dan valt het kwartje: onze protagonist is de rode draad. Hij heeft vriendinnen; vriendinnetjes. Maar geen meisjes waar hij echt tranen om plengt. Hij heeft een doel: scoren. Niets zo mooi als je eigen ervaringen kunnen gebruiken voor de kunst

I love you from the bottom, of my pencil case
I love you in the songs, I write and sing

En niets zo mooi als die kunst dan ook nog eens geld oplevert:

Deep so deep, the number one I hope to reap
Depends upon the tears you weep, so cry, lovely cry, cry, cry, cry

Voor The Beautiful South zou het niet lang meer duren. Dit nummer werd #2, de twee singles erna deden het minder. Maar met A Little Time, een nummer over een break-up, was het zover: de #1 die Paul hoopte ‘to reap’. Rond die tijd viel ook mijn eerste break-up. Er zouden er nog wel wat volgen, variërend in drama. Voor mij of voor de ander. Het cynisme van Paul Heaton heb ik nooit bereikt, goddank. Maar ik heb dan ook maar een half jaar in Hull gewoond. Niet langer.

Keuze Victor Romijn: Dido – Hunter (1999)

Alleen het vertellen moet nog gebeuren

Er zijn heel, heel, heel veel nummers waarin het gaat over hoe zielig het wel niet is voor degene die net gedumpt is. Zo niet bij mijn inzending voor deze battle.

Dido bezingt in het nummer Hunter mooi het gevoel van iemand die vastzit in een relatie, en eruit wil. De beslissing is al genomen, alleen het vertellen moet nog gebeuren. De vervelende kwetsende boodschap, tegenover de nietsvermoedende soon-to-be ex. De ex die haar op het voetstuk heeft geplaatst, geclaimed en de hemel in heeft geprezenen daarmee haar van zich heeft vervreemd. Alle verwachtingen worden te beklemmend, en dat vat Dido mooi samen in de laatste drie woorden van het nummer: let me go.

Keuze Tricky Dicky: Plain White T’s – Hate (2006)

De plaag der sprinkhanen

Er is een tijd van komen, en er is een tijd van gaan. Je gaat met de beste bedoelingen haard en stee delen. Het begin is als het lied van de Plain White T’s: 1 2 3 4

Give me more loving than I’ve ever had
Make it all better when I’m feeling sad
Tell me I’m special even when I know I’m not
Make it feel good when it hurts so bad
Barely get mad
I’m so glad I found you
I love being around you

Helaas…. het warme bad werd vrij snel een ijskoude douche. Onvoorstelbaar hoe snel een gezonde relatie in een dagelijks gevecht kan veranderen. En ja…het is een cliché, maar schoonmoeder was een storende factor. Nee, nog veel te positief…..opnieuw…. schoonmoeder was een achterbakse teef. De spaarrekening, mijn zelfvertrouwen en mijn liefde waren binnen acht maanden volledig geplunderd dankzij het ‘advies’ van dat mens aan haar dochter. Alsof een zwerm sprinkhanen kwam logeren.

Zelfs jaren later vraag je jezelf af waarom je de tekenen niet herkende. Waarom alles blind en zonder tegenwerpingen geaccepteerd? Waarom niet gewoon mezelf zijn, en die grote scheur opentrekken in plaats van berusting. Kreeg ik soms dagelijks stiekem een kalmeringspilletje in mijn drankje? Uiteindelijk loopt de emmer altijd over en heb ik mijn (emotionele en financiële) verlies genomen, de spullen gepakt en met de noorderzon vertrokken. Helaas bleek ook nog eens dat ik nog jarenlang haar schulden mocht betalen, want – omdat we nog officieel getrouwd waren – meenden de betreffende instellingen dat haar aankopen na mijn vertrek ook bij mij verhaald moesten worden. Een kale kip kan je niet plukken en aangezien ik redelijk snel mijn leven weer op orde had……

Ben ik nieuwsgierig hoe het met haar gaat? Jazeker, al was het alleen maar om de middelvinger op te steken. Echter, ik wil geen woord meer aan haar vuil maken, dus ik laat de Plain White T’s dit voor me doen.

Hate is a strong word
But I really, really, really don’t like you
Now that it’s over
I don’t even know what I liked about you

Ex-vrouwtje … luister maar even!

Keuze Dimitri Lambermont: Mumford & Sons – Where Are You Now? (2012)

Al die exen, wat is daar van gekomen?

Een battle over exen. Dat is een tikje gevoelig. Dat vraagt om tact. En vraagt vooral om een keuze. Welke vrouw? En welk liedje? Welk liedje vat de essentie van een gebroken hart en een verbroken relatie het beste samen? Al die uit elkaar gespatte dromen? De lange termijn die toch een maximale houdbaarheidsdatum had?

Nu ben ik al tien jaar gelukkig met mijn vrouw, dus dan wordt het graven naar exen een beetje als archeologisch zoekwerk. Een beetje stoffig en zo goed is mijn geheugen nou ook weer niet…

Vroeger. Hoe was het ook weer? Je in de jungle van het daten werpen, kortstondige momenten van intens geluk en diepe dalen vol zelfmedelijden en de miserabele nummers die daar bij horen? De hoop. De wens. En de harde realiteit. Het jezelf oppakken, afstoffen en weer in het gewoel storten. Het jagen. Het jachtige en vluchtige.

Eigenlijk ben ik wel blij dat het hele gedoe achter de rug is…

Daarom in mijn bijdrage aan deze battle geen specifieke ex, geen specifiek nummer, maar wel een vraag… Want stiekem zijn we allemaal toch een beetje nieuwsgierig. Toch? Stiekem willen we het best weten.

Hoe zou het nu gaan met? Al die exen, wat is daar van gekomen? Where are you now?

Precies die vraag stelt de Britse band Mumford & Sons op de deluxe editie van hun album uit 2012 – Babel. Een nogal verborgen bonus track dus die precies dat gevoel weet te vangen. Hoe is het nu eigenlijk met je? Waar ben je nu? En denk je nog wel eens aan me? Gewoon. Uit nieuwsgierigheid.

It came to the end
it seems you had heard.
As we walked the city streets,
you never said a word.

When we finally sat down
your eyes were full of spite.
I was desperate, I was weak
I could not put up a fight.

But where are you now?
Where are you now?
Do you ever think of me
in the quiet, in the crowd?

Elke week komt Ondergewaardeerde Liedjes maar liefst twee keer op de radio: op donderdagavond bij Skoopavond (IndieXL) en zaterdagochtend draait Jeroen van de Beek een liedje uit de nieuwste battle op KX Radio. En jij kunt hun keuze beïnvloeden, door te stemmen!

[polldaddy poll=8875968]

Afbeelding: Chet Baker