De mama-battle

Ach, dat is toch je moedertje. De vrouw die jou heeft gebaard, want waar zou je zijn zonder haar? He-le-maal nergens. Geen bestaan zonder een moeder – al is een kleine, zeker niet minder belangrijke bijdrage van je vader van levensbelang. Na de oerknal de tweede onmisbare stap in de geschiedenis van aarde en mensheid. Vaders en moeders, we kunnen niet zonder. Ook niet in de muziek.

Deze week aandacht voor de moeders. Ze worden wereldwijd toegezongen, van Heintje tot John Lennon en van ABBA tot Rammstein. Of zingen zelf: Mama Cass, The Mothers of Invention, Mother Love Bone. Niet altijd even gewaardeerd. Dat kan aan de opvoeding liggen, maar soms is haar lied gewoon ondergesneeuwd of vergeten. Hoog tijd dus om haar weer eens flink in het zonnetje te zetten.

Keuze Willem Kamps: Groep 1850 – Mother No-Head (1967)

Totale onthechting

Het is, na Boer er ligt een kip in het water, één van de makkelijkst te spelen liedjes: Vader Jacob. Met simpelheid is niks mis in de muziek, maar Vader Jacob heeft tegelijk een bepaalde lulligheid. Door de tekst letterlijk te vertalen – een antoniem van de titel te maken – en er een maf ander arrangement aan mee te geven, krijg je een mooi voorbeeld van de Nederlandse sixties-psychedelica: Mother No-Head van Groep 1850.

Groep 1850 was zo’n beetje de eerste Nederlandse LP-band. Er werden wel enkele singles uitgebracht, maar het draaide meer om de albums, liveoptredens, geëxperimenteer en dus de eerste langere stukken. De Haagse band heette aanvankelijk de Klits (jawel, naar clitoris), zodat een andere opvallende én bruikbare naam was gewenst wilde je serieus worden genomen. Dat werd Groep 1850, geïnspireerd op Q65 en het jaartal op een antiek horloge van toetsenist Peter Sjardin.

De eerste single, Misty Night, opgenomen op het label Yep van Paul Acket (impresario en oprichter North Sea Jazz) deed weinig. Wel werd het plaatje opgepikt door enkele Engelse DJ’s die ‘in het geheim’ de Haagse Marathon bezochten. Via het roemruchte Radio London slingerden zij het de Britse ether in. Niet slecht voor je naamsbekendheid, waarop vele optredens volgden zoals in het toen net geopende cosmisch ontspanningscentrum Paradiso, maar ook als voorprogramma voor Kinks, Stones en Zappa & The Mothers Of Invention. Ook stapten zij over naar het Philips-label.

Mother No-Head was de enige succesvolle single van Groep 1850. Vijf weken in de Top 40 met als hoogste notering 24. Allesbehalve goud, maar hoe je het wendt of keert, een memorabel nummer, al hoor je het nog hoogst zelden op de radio. Het heeft een spooky sfeer. De pauken, het koor met de onheilspellende lage en diepe mannenstemmen en de holle leadzang. Nee, geen moeder-met-kindbeelden, geen warme gevoelens, geen mama. Eerder totale onthechting want die moeder, die vrouw zonder hoofd, is gek en verdrietig, schreeuwt en gaat dood. Ik herken mijn lieve moedertje er in ieder geval niet in. Behalve dat dooie dan.

Keuze Eric van den Bosch: Cream – Mother’s Lament (1967)

A-one, a-two, a-three, a-fou-er

Cream‘s Disraeli Gears was het tweede album van de band en het wordt algemeen beschouwd als hun meesterwerk. Ze waren ervoor naar New York vertrokken en hadden ook een Amerikaanse producer aangetrokken, Mountainbassist Felix Pappalardi. Later zou hij door zijn werk aan de arrangementen door de heren Bruce, Clapton en Baker omschreven worden als het vierde bandlid van Cream.

Maar aan het einde van Disraeli Gears staat een nummer dat Britser dan Brits is; Mother’s Lament. Het is ineens een stukje varieté dat ook van Monty Python had kunnen zijn. Mother’s Lament zou je kunnen vertalen als Klaaglied Van Een Moeder. Een traditional, met Ginger Baker als lead en Jack Bruce op piano, vertolkt in zwaar aangezet Cockney Engels, verre van strak ingezongen en met een tekst die je aanvankelijk vooral een smartlap lijkt.

A mother was washing her baby one night
The youngest of ten and a delicate mite
The mother was poor and the baby was thin
‘Twas naught but an skeleton covered with skin

The mother turned ’round for a soap off the rack
She was only a moment but when she turned back
Her baby had gone, and in anguish she cried
“Oh, where has my baby gone?”, the angels replied
(Plied)

Maar vervolgens komt er een absurdistische twist om de hoek kijken:

Oh, your baby has gone down the plug hole
Oh, your baby has gone down the plug
The poor little thing was so skinny and thin
He should have been washed in a jug, in a jug

Your baby is perfectly happy
He won’t need a bath anymore
He’s a-muckin’ about with the angels above
Not lost but gone before

En zo eindigde een zeker voor die tijd behoorlijke heftig album met een lichte en uiterst Britse noot. Bij mij zorgt het er steeds weer voor dat ik na het beluisteren van Disraeli Gears een glimlach om mijn mond heb. Oh, your baby has gone down the plug hole…

Keuze Marcel Klein: Pink Floyd – Atom Heart Mother (1970)

Krantenkop

We often pick titles which have nothing to do with the songs, zei Nick Wright van de band Pink Floyd. Hoe waar is dat bij dit nummer van het gelijknamige album met de iconische hoes van een koe!

Toen ik deze week onderzocht welk nummer voor deze battle de uiteindelijke keuze zou worden, kwam ik eigenlijk al gauw bij dit nummer uit. Natuurlijk had ik ook voor Mother- van het album The Wall – kunnen kiezen  en ook zijn er vele andere nummers over moeders, maar deze liet mij niet los.

 

Het was de periode net nadat Syd Barrett de band moest verlaten en Pink Floyd een andere kant op ging. Met de hulp van Ron Geesin nam de band dit album op. Dit nummer werd al live gespeeld en had eerder de werktitel The Amazing Pudding gekregen, maar toen het nummer in de studio werd opgenomen en het uiteindelijk de bedoeling was dat het nummer bij John Peel op de BBC-radio zou worden gedraaid moest er toch een titel gevonden worden.

In de studio slingerde de krant The Evening Standard rond en Ron Geesin zei tegen Roger Waters: Blader deze krant maar eens door, er staat vast een mooie titel in. Het duurde niet lang of Roger liep tegen een verhaal aan met de kop Atom Heart Mother Named  Zijn reactie: That’s a nice name! We’ll call it that.

Het verhaal in de krant ging over een zwangere vrouw die een pacemaker kreeg. Deze pacemaker was aangedreven door nucleaire energie. Wie de vrouw was, en hoe het met haar is afgelopen, vertellen de verhalen niet, maar in deze battle over vrouwen staat zij natuurlijk wel centraal; een vrouw die zo voor haar kind wilde zorgen dat ze haar eigen leven op het spel wilde zetten.

Over het nummer zelf is de band achteraf niet zo tevreden. In ieder geval niet productietechnisch. De bandleden hebben later verklaard dat ze de track met de huidige productietechnieken veel beter hadden kunnen maken en ook korter en puntiger. Ook het orkest wat gebruikt werd bij de opnamen, was niet zoals de band het voor ogen had. De platenmaatschappij wilde er niet veel geld aan uitgeven en men moest het doen met enkele sessiemuzikanten die niet echt goed waren.

Toch geeft het nummer aan waar de band naar toe wilde en de combinatie tussen blazers, orkest en het geluid van de band, laat de luisteraar 20 minuten lang genieten van alles wat Pink Floyd wilde laten horen. Het zou later alleen maar nog beter worden!

Keuze Ronald Eikelenboom: The Police – Mother (1983)

Daar ben ik voor behandeld

Op het laatste studio album dat The Police op zou nemen heeft zanger Sting de touwtjes stevig in handen. Weg zijn de puntige en energieke songs van de eerste twee albums. In plaats daarvan kundige popsongs als Every Breath You Take en Wrapped Around Your Finger. Op een uitzonderingen na: het door gitarist Andy Summers geschreven en gezongen Mother.

Telephone is ringing,
Is that my mother on the phone?
The telephone is screaming,
Won’t she leave me alone?

En heeft Summers wel eens een keer een vriendin, dan lijkt ze op zijn moeder.

Every girl I go out with
Becomes my mother in the end.

Telkens weer moet ik vooral aan Frank van Putten denken, de creatie van Wim de Bie:

Ik wil een lekkere del van een meid om mee te rollebollen, maar ik heb geen lekkere del van een meid om mee te rollebollen; ik heb alleen mijn moeder, en daar ben ik voor behandeld.

Keuze Tricky Dicky: John Hammond Jr. – Mother In Law Blues (1987)

Schoenmoeder, blijf bij je leest

Heel even dacht ik aan Water Trout (Saw My Momma Crying) en Moebius Bottle (O My Mother), maar ik was er al snel uit. Geen moeder, maar die van de aangetrouwde kant. Mijn relatie met mijn ex-schoonmoeder was ronduit slecht. Ik heb er al eens over geschreven in de battle der exen. Wat een stuk verdriet was dat; bemoeizucht, liegen en bedriegen was haar levensstijl. En met dat mens in gedachten wilde ik een toepasselijk lied kiezen over een schoonmoeder.

In eerste instantie dacht ik daarom aan Frank Zappa’s My Guitar Wants To Kill Your Mama, maar aangezien ik geen gitaar kan spelen…. Mother In Law Blues dus, want daar had ik last van. Telkens wanneer mijn ex en ik het ergens niet over eens waren, stond binnen een uur dat stuk verdriet onaangekondigd op de stoep; geheel toevallig was ze in de buurt. Ik ging dan maar even een rondje met de hond, want we konden elkaar’s bloed wel drinken. Eén keer zei het spook zelfs dat het mijn schuld zou zijn dat mijn ex ziek was. Mens, laat je nakijken. Rollen de balletjes niet helemaal goed daarboven?, was mijn reactie, aangevuld met staat de bezem nog voor de deur? De relatie werd er nadien – eufemistisch gezegd – niet beter op. Achteraf bekeken kon dit huwelijk niet anders dan stranden dankzij de verderfelijke invloed van dat mens.

Het origineel van Mother In Law Blues is in 1956 door Little Junior Parker uitgegeven. De eerste cover was van Ike & Tina Turner met een andere titel (Rooster), maar daarna is het veelvuldig  gecovered door vele bluesgiganten. Son Seals, Luther Johnson Jr, Johnny Winter, John Mayall en John Hammond Jr. Er zijn twee John Hammond Jr’s: vader en zoon. Pa was een beroemd platenproducent en de zoon een vermaard bluesmuzikant, die in 1963 zijn eerste plaat opnam en inmiddels 34 albums op zijn naam heeft staan. Wil je met hem muzikaal kennis maken? Sla dan in ieder geval In Your Arms Again en Wicked Grin niet over; de laatste speelt hij uitsluitend covers van zijn vriend Tom Waits, die de plaat ook produceerde. En met verve, want het album wordt gezien als één van de beste in 2001.

John Hammond weet met een minimum aan instrumenten een levendige show en fantastische albums te maken. Zijn stem is  zwart en soulvol als menig R&B artiest.

Keuze Frans Kraaikamp: Shelby Lynne – Mother (2001)

Aangrijpende lading

Over twee maanden is het moederdag; zo’n dag waar je als kind naartoe leeft. Ik kan me nog goed herinneren hoe ik als klein kind met mijn zusje een theekopje versierde met bloemetjes en een beschuitje met suiker smeerde. En natuurlijk de onvermijdelijke knutsel op de basisschool. Inmiddels ben ikzelf vader van twee dochters en heb ik het genoegen om als ouder te zien hoe mooi het is als je kinderen wat aardigs voor hun moeder doen!

Niet iedereen heeft geluk met zijn moeder. Ik koos voor het aangrijpende lied Mother van John Lennon (1971), maar dan in de uitvoering van Shelby Lynne. De tekst van het lied gaat door merg en been. Zeker als Shelby het zingt. Op 17 jarige leeftijd schoot haar vader haar moeder voor haar ogen dood, waarna hij zelfmoord pleegde. Tja, voor dit soort onrecht en leed zijn geen woorden voor te vinden. 16 jaar na dit ingrijpende traumatische voorval nam ze de cover op en kreeg het een plek op het album Love, Shelby (2001). Wanneer Shelby dit lied zingt krijgt zo’n tekst toch nog een andere lading dan het al had.

Mother, you had me but I never had you
I wanted you, you didn’t want me
So I, I just gotta tell you
Goodbye, goodbye

Father, you left me but I never left you
I needed you, you didn’t need me
So I, I just gotta tell you
Goodbye, goodbye

Diepe buiging voor de draagkracht van deze dame: en wat een zeldzaam mooi ondergewaardeerd liedje!

Keuze Henk Tijdink: Alex Roeka – Moeder (2015)

Pogingen iets van het leven te maken

Alle mooie zaken zijn vrouwelijk en hebben een enorm inspirerende kracht. De vrouw in zijn algemeenheid en natuurlijk de vele specifieke vrouwen. Sterker nog: de allermooiste zaken worden aan moeders toegeschreven. Moeder aarde, moederland, moedertaal. Niet geheel ontoevallig zaken waarmee de mens een onbreekbare band hebt.

Het leven begint bij moeder. En moeder zal altijd in je leven blijven, of je het nu wilt of niet. Ik kan het land ontvluchten, maar Nederland zit in me. Al leer ik veertien talen, ik droom, denk en vloek in het Nederlands. En al word ik astronaut, ik zal toch een keer terug naar aarde willen. Mijn land, mijn taal en de aarde. Ik denk er niet vaak aan. Het is zo vanzelfsprekend. Er zijn mensen die schrijven het aan Maria toe. Moeder Maria.

Alex Roeka heeft een prachtig nummer geschreven over zijn moeder. Maar misschien nog wel meer over zichzelf. Het besef dat moeder veel heeft gegeven, dat het leven niet altijd een keus is. De pijn van het verlies van een kind door zijn onbeholpen pogingen om los te komen van thuis. En de onuitgesproken gevoelens en verwachtingen.

Maar met het ouder worden komt ook het besef dat moeder haar best heeft gedaan. Dat haar pogingen hem hebben gevormd. En dat het nog niet te laat is om nieuwe herinneringen te maken. Om het te snappen; het leven.

Nieuwe herinneringen over vroeger. Want levenservaring plaatst vele verhalen in een ander perspectief.

Keuze Alex van der Meer: Alex Roeka – Moeder (2015)

Prijswaardig

Regelmatig hoor je een liedje die je al gewoon goed vindt klinken, zonder de tekst erg te volgen. De tekst hoeft namelijk niet altijd erg bijzonder te zijn om een nummer te kunnen waarderen. Dat zal echter niet snel gebeuren met de nummers van Alex Roeka. Vaak is de tekst alleen al prachtig, en dan heb je daar bovenop ook nog eens een eerlijke compositie en een mooie uitvoering. Dan ervaar je dus meer dan waardering. Er is dan sprake van schoonheid. En krijg je nummers die je ook echt weten te raken. Nummers zoals Moeder.

Deze specifieke moeder is overleden. Maar we spreken niet alleen van een ik-mis-je liedje. Daarvoor kent het nummer teveel lagen. Je ervaart de spijt, en je voelt de nostalgie van een zoon die al vroeg van zijn moeder vervreemd was. De zoon die nu op zoek gaat naar het gevoel om bij haar te zijn. Om met haar te mogen praten en haar te voelen. Om uiteindelijk haar los te kunnen laten.

Als u gaat wacht dan even
Ik wil u in mijn armen nemen
Als eerste van u afgedreven, nu dicht tegen u aan
Om die diepe band te voelen onder al het praten
En u te kunnen laten gaan

Als het tegenwoordig terecht is te noemen dat Bob Dylan de Nobelprijs voor literatuur mag winnen, dan weet ik nog wel iemand voor de P.C. Hooft-prijs.

Keuze Hans Dautzenberg: Black Mountain – Mothers Of The Sun (2016)

Nieuwe epiek

Mijn moeder is lange tijd onlosmakelijk verbonden geweest met de beste rockliedjes aller tijden. Nee, ze was geen groupie. Ze wist zich onbewust in mijn muziekuniversum te vestigen door de trap op te komen en de deur van mijn kamer open te doen en iets te vragen. Haar vraag werd dan vanzelf vereeuwigd op het cassettebandje waarmee ik in een zorgvuldig gearrangeerde opstelling de top van de top ### aller tijden van de radio registreerde…

There’s a lady who’s sure
All that glitters is gold
And she’s buying a stairway to heaven
When she gets there she knows

Hans, kom je eten?

De archetypische top van een willekeurige sn/top #### ‘aller tijden’ bevat lange liedjes. Of zal ik zeggen ‘werken’? Theatrale composities met een kop en een staart en een midden. Van fluisterzacht tot bombastisch hard wordt er verhaald van sagen en mythen. Epische liefdes, drugs en landschappen passeren de revue. Muziek voor films en opera’s. Om onduidelijke redenen kennen we veel van dat soort ‘werken uit de jaren ’70 ‘. Misschien is het dan ook niet helemaal toevallig dat juist een hedendaagse band die zich laat inspireren door psychedelica en prog-rock met Mothers Of The Sun een nummer heeft gemaakt dat qua dramatiek niets onder doet voor de liedjes die we gewoonlijk aantreffen in de sn/top ####.

Ik werd door een collega geattendeerd op Black Mountain, nadat hij de Canadese band gezien had op Roadburn Festival. De band maakt een prettig soort klassieke rockmuziek die overduidelijk haar wortels heeft in de jaren ’70 (en ’80), maar in staat is toch fris en ‘nieuw’ te klinken. Het vijftal weet zo uit te stijgen boven het naspelen van oude voorbeelden. Geen oude wijn in nieuwe zakken dus. Zeer de moeite waard.

Mothers Of The Sun, de opener van het album IV, heeft – in de goede zin des woords – alle elementen van een episch sn/top #### nummer: een grandioos fundament, space gitaarsolo’s, een gelaagde opbouw naar climax en een tekst waarvan de in nevelen gehulde betekenis nog lang voer is voor discussies.

De stembussen zijn geopend!

[polldaddy poll=9957336]