The Battle: Lullabies

Toegegeven: heel erg rock n’ roll zijn slaapliedjes niet. Zoek maar eens op Spotify naar ‘lullabies’ en de tingeltangel-kinderliedjes vliegen je om de oren.

Volkomen onterecht, want er zijn wel degelijk heel veel mooie slaapliedjes gemaakt in de loop der jaren. Tijd voor een rehabilitatie.

Slaap zacht!

Keuze Freek Janssen: Roy Orbison – In Dreams (1963)

Roy kwam tot mij via mijn onderbewustzijn

Ik heb nooit geweten dat ik slaapliedjes een prachtig genre vond, tot deze battle. Kiezen was onmogelijk. Het eerste nummer wat mij te binnen schoot was Farewell and Goodnight van The Smashing Pumpkins, een liedje dat ik destijds (ik was 16) niet op waarde wist te schatten, maar nu eigenlijk mooier vind dan de meeste andere liedjes op Melon Collie and the Infinite Sadness.

Ook The Second You Sleep van Saybia kwam in aanmerking, net als het prachtige, verstilde Wake Me Up Before I Sleep van dEUS.

Het zou toch anders lopen.

Ken je dat, dat je het antwoord op een vraag niet weet, je het even laat rusten en dat het dan uren of misschien dagen later ineens boven komt borrelen? Dat doet muziek heel vaak met mij. Toen ik nog aan het twijfelen was over mijn keuze voor deze battle betrapte ik mezelf er ineens op dat ik In Dreams van Roy Orbison aan het neuriën was. Hè, hoe kom ik daar nou weer bij? O, wacht, lullabies…!

Roy Orbison is tot mij gekomen via mijn onderbewustzijn, het deel van de hersenen dat vrij spel heeft tijdens het slapen. Het moest zo zijn. Dat, en het laatste zetje van Martijn Vet op Twitter.

Keuze Henk Tijdink: CCC Inc. – Slaapliedje (1973)

 75 procent van de bezetting van Doe Maar

Als kersverse vader hoef ik voor mijn jongste zoon natuurlijk nog geen slaapliedjes te zingen. Een volle maag en een boertje op z’n tijd zijn voldoende om bij hem weer een uur of 3 de ogen dicht te krijgen. Maar goed, hij is dan ook pas vier dagen oud….

Ben je volwassen en malen je gedachten door juist wanneer je hoofd het kussen raakt, dan zijn er diverse oplossingen mogelijk om de slap te vatten. De een zweert bij een flinke borrel als medicijn, de ander slaapt het best na yoga- of meditatiesessie. En dan is er natuurlijk nog het luisteren naar muziek. Slaapliedjes zo u wilt….

De band CCC Inc bestaat uit een stel oude (inmiddels lopen ze tegen de 70) hippies die lang hebben samengewoond in een commune op een boerderij in De Peel. Muziekquiz-weetje: inmiddels is deze boerderij in het bezit van Ernst Jansz, tevens Bandlid van CCC Inc.

Op hun vijfde album Castle in Spain hebben ze een liedje uitgebracht dat heel eenvoudig Slaapliedje heet (en het staat ook wel bekend onder My Lady Weeps). Heerlijk om tot rust te komen en ook live komt het erg goed uit de verf. Maar dat is niet gek wanneer je de bandleden kent.

Het nummer is geschreven door Huib Schreurs, de mondharmonicaspeler van de band. Hij heeft de uitstraling van een natuurkundedocent die nog één jaar tot zijn pensioen moet. Maar schijn bedriegt. Op zijn CV prijken het artistiek coördinatorschap en later het voorzitterschap van Paradiso, groepsredacteur van verstrooiende en culturele programma’s bij de VPRO en het directeurschap bij De Groene Amsterdammer.

Verdere bandleden zijn de al eerder genoemde Ernst Jansz, Joost, Belinfante, en Jaap van Beusekom (en verder van redelijk wisselende samenstelling). Lennaert Nijgh is een tijdlang manager van de band geweest. Eind jaren ’60, begin jaren ’70 was de band gezichtsbepalend in Nederland en het was van de weinige Nederlandse bands die op het Popfestival in Kralingen op het hoofdpodium optraden.

Vanaf midden jaren ’70 is de band het rustiger aan gaan doen en ontstaan er afsplitsingen. Een leuke is Jjoooosstt, een samenwerking tussen Joost Belinfante en Joost Nuissl (directeur Kleine Komedie). En de bekendste is een bandje dat Ernst Jansz is begonnen met ene Henny Vrienten: Doe Maar.

Maar goed: Slaapliedje. Luister gewoon, geniet van de banjo, de hypnotiserende melodie en de  kenmerkende mondharmonica aan het begin en aan het eind. En je komt tot rust. Of je wilt nog mer van ze horen, dat gevaar bestaat ook.

Als je de kans krijgt CCC Inc nog eens live te zien: veel waar voor weinig geld! En met was mazzel zie je Ernst Jansz, Jan Hendriks en Henny Vrienten op het podium staan. 75 procent van Doe Maar. Maar dat zullen de vele Doe Maar-fans niet weten…

Voor de liefhebbers: hier een CCC Inc. versie van I’ve Just Seen a Face van The Beatles. Let vooral op de begeleidende dans van Huib Schreurs!

Keuze Marco Lagerwerf: The Scorpions – Wind Of Change (1990)

Als slaapliedje wel degelijk ondergewaardeerd. Probeer het maar eens!

Soms is het goed om je bij een liedje helemaal af te sluiten van de tekst, of in ieder geval bij de oorspronkelijke betekenis van die tekst. Niet omdat die tekst niet mooi is, in tegendeel zelfs, maar omdat de muziek alleen je ook al in een andere dimensie kan brengen. Als liedje is mijn bijdrage natuurlijk helemaal niet ondergewaardeerd, de single stond in 1990 in vrijwel elk Europees land op nummer 1, zelfs in Amerika behaalde de single een Top 4 notering. Een wereldhit dus. Toch is het interessant om het lied eens met andere ogen te bekijken. Met gesloten ogen bij voorkeur.

Probeer het je eens voor te stellen, even een andere realiteit. Sluit je ogen en waan jezelf in een oud boerderijtje, ergens in the middle of nowhere, waar zachtjes de wind voorbij de houten muren kabbelt. Terwijl je daar in bed ligt onder een warme deken, kun je net met één arm bij die oude stoffige stereotoren komen. Daarin blijkt nog een oud Knuffelrock cd’tje te zitten, getuige de lege hoes die ernaast ligt. Uit nieuwsgierigheid toch maar weer eens opzetten. Alle zoetsappige love songs trekken aan je voorbij, totdat je plotseling die éne track weer hoort…  

Als een zangvogeltje in de nacht komt heel zacht het gefluit van Klaus Meine binnen, met daaronder het kabbelende gitaarrifje dat precies past bij een avond als deze. Het mooie, zachte stemgeluid van de zanger volgt enkele seconden later. Alsof ie zijn arm uitsteekt en je met een beetje hulp van de wind naar dromenland wil sturen. Een dromenland waar alles beter en mooier is dan hier, zoals dat hoort bij een dromenland.

Take me to the magic of the moment
On a glory night
Where the children of tomorrow dream away
in the wind of change

Een magisch moment. Een droomland waar iedereen kan doen wat hij of zij wil zonder dat er ook maar iemand zegt dat het niet past binnen het stramien of de regels van een land. Niet alleen jij en ik, maar ook onze kinderen en later hun kinderen. Onderweg naar dromenland hoor je het kabbelende gitaargeluid weer, een mooie gitaarsolo die je nog meer doet verlangen naar dat mooie land. Wanneer je in de laatste seconden van het liedje het zachte zangvogelgeluid opnieuw hoort, voel je je ogen zwaar worden en besluit je het lampje uit te doen. Op weg naar het land van de Wind Of Change…

Keuze Karin de Zwaan: Annie M. G. Schmidt – Stekelvarkentjes Wiegelied

Moeilijk om een versie te vinden die het kinderkoorgehalte overstijgt

Tja, echt liedje dat bij OL past is het niet. Het is geen semi-hip liedje of juist een rockplatenlabel dT toch een lullaby is. Nee, mijn keuze is een echt slaapliedje. Als gedicht geschreven door Annie M.G. Schmidt en ik heb geen idee wie er als eerste muziek onder zette. 

In het liedje zingt een stekelvarkenmoeder aan haar stekelvarkenkind over hoe bijzonder hij is. Hij mag dan misschien geen mooie rode wollen staart hebben zoals zijn tante eekhoorn, hij heeft wel allemaal stekeltjes: ‘en dat is zoveel waard’.

Ik leerde dit liedje in groep 5, van juffrouw Monique. Terwijl wij dit liedje leerde was de juf in het klaslokaal naast ons zwanger. Toen haar kindje geboren was bleek ze er heel rustig van te worden.

Het jammere van kinderliedjes is dat het lastig is een uitvoering te vinden die recht doet aan dat gevoel van een moeder die het voor haar kindje zingt. Naar even zoeken heb ik een uitvoering gevonden die het kinderkoorgehalte overstijgt, uitgezonden door de NTR maar het wie wat en waar weet ik niet. Gewoon maar even luisteren.

https://www.youtube.com/watch?v=MGcVGPHJsdg

Keuze Frans Kraaikamp: Keren Ann – By The Cathedral (unplugged) (2003)

Norah Jones voor Velvet Underground-fans

Bij slaapliedjes denk ik als eerste aan de muziek van Keren Ann. Tijdens een weekendje Antwerpen kocht mijn vriendin het album Not Going Anywhere in een mooie cd-zaak (en beide zijn gebleven)! Het album was destijds naar mijn smaak een ware verademing in al het ‘Come Away With Me-geweld’ van Norah Jones – wat zo mateloos populair was. Ik las een recensie waarin Keren Ann de Norah Jones voor Velvet Underground fans genoemd werd. En ja, ze hebben dingen gemeen: ze maken slaap(verwekkende)liedjes. Prima materiaal voor deze Lullaby-battle dus!

Maar wie is Keren Ann eigenlijk? Keren Ann (1974) is geboren Israëlische en heeft ook jarenlang in Nederland gewoond. De langste tijd woont ze echter in Frankrijk (en de VS). Ze zingt ook Franstalige liedjes die ook moeilijk te weerstaan zijn. Haar stem klinkt als een instrument welke in optimale conditie is: loepzuiver en met een mooi bereik! Best bijzonder ook dat ze in meerdere talen zingt zonder onprettige accenten. In Nederland is het nooit echt iets geworden met het werk van Keren Ann. Als je haar al kent zal het van een reclame of serie zijn waar haar liedje in gebruikt is. Ze verdient meer waardering dan dat! Ze schrijft namelijk hele mooie liedjes.

Mijn keuze is het liedje By The Cathedral. Het is een heel mooi getokkeld liedje wat langzaam voorbij kabbelt. Vooral de unplugged-versie die op de bonus EP staat is wonderschoon en brengt een aangename kalmte als je het beluistert. Precies wat een slaapliedje dient te doen!

Keuze Tricky Dicky: Brad Paisley & Alison Kraus – Whiskey Lullaby (2004)

Zelden heb ik zoveel emotie in een lied gehoord

Brad Paisley is in Nederland een onbekende, maar in de countrywereld haalt hij sinds 1999 de éné na de andere gouden en platina-platen op. Het verfrissende aan hem is dat hij zichzelf niet serieus neemt en dit in zijn teksten verwerkt, gekoppeld aan soms hilarische clips, zoals Online.

Alison Krauss draait al sinds haar 14de jaar in de muziekwereld mee en is wellicht iets bekender vanwege de samenwerking met Robert Plant op Raising Sand. Er zijn weinig country of bluesgrass-artiesten die niet met haar opgetreden hebben. Het was dus eigenlijk niet verbazingwekkend dat deze twee absolute raspaarden wel iets schrikbarend moois moesten voortbrengen.

Een sentimentele oude lul wil ik mezelf niet noemen (dat laat ik aan anderen over), maar de tranen schieten mij in de ogen bij dierenleed; de ‘beschaving’ van het mensdom (met de nadruk op de laatste lettergreep) in het algemeen is flinterdun. Het lijkt wel dat met de jaren mijn emoties gemakkelijker opborrelen en zich verdiepen met hogere pieken en diepere dalen. Natuurlijk is dat ook van toepassing op muziek. Ik kan intens genieten van een mooi klassiek stuk, maar ook in de jazz of blues, alsmede het populaire genre zitten pareltjes van schoonheid en gevoel. Je kent ze wel… je hoort de muziek en heel even word je in een andere dimensie gezogen, de tijd stopt en met verbazing hoor én voel je het verdriet of de liefde. Indien je last hebt van luduvudu of net een dierbare verloren hebt denk je dat de tekst speciaal voor jou geschreven is.

Normaal kan ik zonder problemen over muziek ouwehoeren, maar Whiskey Lullaby heeft helemaal geen introductie nodig. Zelden heb ik zoveel emotie in een lied gehoord. Met ingetogenheid wordt er over twee verloren liefdes gezongen, twee mensen die het verlies niet kunnen dragen en zichzelf vroegtijdig de dood injagen. Woorden schieten te kort, dus luister zelf maar.

Keuze Danny den Boef: Elbow – Puncture Repair (2005)

Tot stand gekomen na vele dronken huilbuien om een verbroken liefde, met het zoontje van de drummer op zijn arm

Als het over lullabies gaat, denkt men natuurlijk al snel aan een volkomen doodgedraaid nummer dat gebruikt word om kinderen in slaap te forceren, al dan niet begeleid door een tandglazuur barstend stukje muziekdoos.

Onzin natuurlijk, want een rustgevend beetje muziek voor het slapen gaan is voor iedereen bedoeld dacht ik zo.

Zelf lukt het altijd erg prettig onder begeleiding van pratende mensen (The Ricky Gervais Show podcasts zijn goud), maar ook rustige muziek wil nog wel eens effectief haar werk doen.

Elbow blinkt natuurlijk met kop en schouders uit als het over rustige, melodische en geruststellende muziek gaat. Zelfs tekstueel is de muziek van zulke zeldzame schoonheid dat een trip richting de wekker de volgende ochtend nooit ver weg kan zijn. Elbow. Ik hou zo zielsveel van ze.

Drijvende poëtische kracht achter de band is natuurlijk zanger Guy Garvey. Zo ook bij dit nummer.

Toen zijn hart volledig gebroken werd door een dame ergens in de aanloop richting hun derde album Leaders of the Free World, was Guy volledig kapot. Na een lange nacht vol dramatisch zelfmedelijden en veel drank, zocht hij steun bij de enige man waarvan hij zeker wist dat die al wakker was, inmiddels heel vroeg in de ochtend. Het was vriend en Elbow-drummer Richard Jupp. Jupp was net vader geworden en ja, dan slaap je niet veel.

Na vele huilbuien met de pasgeboren zoon van Richard op zijn arm, dronken Guy en Richard thee en hij kwam langzaam tot rust.

Eenmaal thuis zette hij zijn gevoelens op papier en voilà. Puncture Repair.

De tekst is prachtig in al haar pakkende eenvoud.

I leaned on you today.
I regularly hurt but never say.
I nearly wore the window through.
Where was air sea rescue?

The cavalry with tea and sympathy.
You were there
Puncture repair
I leaned on you today

I regularly hurt but never say
You patched me up and sent me on my way.
I leaned on you today…

Ik hoop dat iemand voor mij ook nog eens zoiets moois gaat schrijven. Wat een eer.

Keuze Robin Wollenberg: Gorillaz Vs. The Cure – Lullaby for Gorillaz (2009)

Het thema verslaving geremixt naar het digitale tijdperk

Slaapliedjes, ik heb er nu eigenlijk even helemaal geen behoefte aan. Terwijl ik dit blog aan het schrijven ben, ben ik mijn jetlag na een weekje New York nog aan het verwerken. I.p.v. tien uur ’s avonds is het voor mij nu dus vier uur ’s middags en verlang ik gewoon naar een biertje. Slapen is er nog lang niet bij. Maar, het maakt me wel lekker fris voor een blogje, dus research aan en schrijven maar!

Een lullaby is een rustgevend muziekstuk dat gewoonlijk gezongen wordt voor kinderen, aldus Wikipedia. En het gebruik varieert nogal. Ze worden gebruikt om de culturele kennis en tradities door te geven, maar ook voor de ontwikkeling van de communicatieve vaardigheden. Maar het zijn altijd liefelijke slaapliedjes, bedoelt om kinderen in slaap te wiegen. Hoogst waarschijnlijk heeft The Cure een heel ander doel met haar song Lullaby gehad. Er wordt door de fans veel over de betekenis gespeculeerd en het zou een metafoor zijn voor depressie en verslaving. Tim Pope, lange tijd medewerker van The Cure op veel van hun muziek en video’s, meldde dat Lullaby in feite een verwijzing is naar het drugsverleden van zanger Robert Smith.

Via YouTube kwam ik een prachtige remix van Lullaby van The Cure met Tomorrow Comes Today van Gorillaz op het spoor. Geen originele song, maar toch te mooi om te laten liggen. De tekst van de Gorillaz sluit wat mij betreft bijzonder aan op de eerder beschreven metafoor, maar dan vertaalt naar het huidige, digitale, tijdperk (volledige tekst vind je hier). De prachtige tonen van The Cure eronder verhullen haast de verslaving aan Twitter, YouTube en andere digitale media die heden ten dage over ons uitgestort wordt en we zelf produceren. De song eindigt met I’ll pay, when tomorrow, tomorrow comes today en is dat dan het moment dat we betalen voor onze verslaving?

Ps.: En voor wie mij niet vergeeft dat ik geen originele song heb uitverkoren… het origineel van dit liedje kon ik niet vinden ;-)…

Keuze Jaap Bartelds: Lullatone – Soothing Sounds for Puppies (2009)

Zzzzzzzzzz

Kinderlijk onschuldig zijn de geluidjes die het Japanse duo Lullatone uit hun computerdoosjes weet te toveren. Wervelende melodietjes buitelen over elkaar heen, elektronische waterdruppels spetteren je nog heel even wakker, maar dan moeten niet alleen puppies, maar ook yuppies en andere guppies eraan gelo… ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZzzzz ZzzzzZzzzzZz

Keuze Martijn Vet: Low – Try To Sleep (2011)

Niet hun beste liedje, ik krijg de neiging erbij in slaap te vallen. Ook een prestatie.

“Wat een slaapverwekkende muziek!”

Ik maakte kennis met het trio Low uit Minnesota in de tijd van het alom bejubelde album Things We Lost in the Fire uit 2000 en ik vónd het een partij saai.
Toch kregen ze een tweede kans. En vooruit, een derde en een vierde en daarna was ik fan.

Om de onthaastingsmuziek van Low in je op te nemen, is wat doorzettingsvermogen nodig. Ook moet je de tijd hebben en niet te moe zijn.
Langzaam gaf ik me over en ontdekte ik de bijna pijnlijke schoonheid van Medicine Magazines, later gevolgd door overweldigende nummers als Two-Step (door merg en been), Silver Rider (misschien wel hun bekendste liedje), Plastic Cup (ja, ze hebben ook humor) en Stay (ja, ze doen ook wel eens een cover).

De spil van Low is al ruim twintig jaar het echtpaar Alan Sparhawk en Mimi Parker. Niet alleen het feit dat ze een gezin hebben, maakt het spelen in een band en het touren soms uitdagend, ook het lidmaatschap van een mormonenkerk zorgt voor de nodige twijfels, worstelingen en spanningen. Hoe de band daar bijna aan onderdoor ging en hoe ze het goddank ondanks alles volhouden, is te zien in de fenomenale documentaire You May Need A Murderer.

Er is geen band waarvan ik alle liedjes geweldig vind en dat geldt zeker ook voor Low. Toen Try To Sleep in 2011 uitkwam, het eerste levensteken in bijna vier jaar, was ik ronduit teleurgesteld. Het is echt geen slecht liedje, maar ik heb nog altijd de neiging om erbij in slaap te vallen. Ook geen misselijke prestatie.

Elke week komt Ondergewaardeerde Liedjes maar liefst twee keer op de radio: op donderdagavond bij Skoopavond (IndieXL) en zaterdagochtend draait Jeroen van de Beek een liedje uit de nieuwste battle op KX Radio. En jij kunt hun keuze beïnvloeden, door te stemmen!

[polldaddy poll=8813747]