2010s battle

Een van de running gags onder economen is de volgende fictieve dialoog:

Vraag: ‘Wat was de invloed van de Franse revolutie op de economie van Europa?’
Antwoord: ‘Het is te vroeg om daar antwoord op te geven.’

Voor muziek geldt een beetje hetzelfde. Als je nu vraagt wat het meest invloedrijke liedje uit de zeroes was, dan zou het eerlijke antwoord ook moeten zijn ‘het is te vroeg om daar antwoord op te geven’. Dat weten we waarschijnlijk pas over een jaar of vijftig.

Laat staan dat we hier godbetert een battle gaan houden over een decennium dat net vier jaar bezig is. Zijn jullie helemaal besodemieterd, stelletje pretentieuze snobs?

Antwoord: ‘Ja.’

Keuze Freek Janssen: Broken Bells: The High Road (2010)

De zanger maakte zich in de zeroes ook al schuldig aan een ondergewaardeerd liedje

Als mijn medestanders in deze battle het héél hard willen spelen, dan kunnen ze me nog diskwalificeren. The High Road werd namelijk tien dagen voor het begin van dit decennium gelanceerd; officieel leefden we dus nog in de zeroes.

Maar de wereld leerde The High Road natuurlijk pas weken later kennen, toen we al in de tens waren (of hoe noem je dit decennium eigenlijk? En waarom beslissen we dat eigenlijk pas als zo’n decennium al is afgelopen, net als bij de zeroes?). Maar het overgrote deel van bevolking op aarde leerde dit liedje nooit kennen – niet in 2010, en ook niet in de jaren daarna.

Ik heb nooit begrepen waarom The High Road geen kneiter van een hit is geworden. Het liedje is über-melodieus, warm, mysterieus, herkenbaar en sfeervol, uitermate radiovriendelijk en blijft toch spannend.

Broken Bells is een project van producer Danger Mouse met James Mercer, de zanger van The Shins. Mercer wist al lang hoe het is om ondergewaardeerde liedjes af te leveren: in 2001 brachten The Shins een van de mooiste liedjes uit van de zeroes: New Slang. Je raadt het al, geen hit.

Keuze Edgar Kruize: O.Children – Ruins (2010)

Donkerbruine new wave, en dat zijn we niet gewend

Vernieuwend? Neh. Baanbrekend? Zeker niet. Origineel? Verre van. Maar verdorie zeg, wat beukt de duistere wave van O.Children er in het nummer Ruins toch fantastisch in. Eeuwig zonde dat dit nummer door iedereen over het hoofd gezien lijkt. Waarom dit geen hit werd en de stilistisch verwante, maar kwalitatief stukken mindere deuntjes van White Lies wel? Wie het weet mag het zeggen.

Al is er natuurlijk wel een rassenkaart te spelen in deze. Want new wave, daar horen Britse bleekneuzen – ielig, graatmager en met een vampierwitte huid – bij. Kort door de bocht, maar dat is toch wat de stroming visueel oproept. In het geval O.Children (vernoemd naar de Nick Cave-track, naar verluidt) staat daar ineens een boomlange neger te zingen. Dat plaatje ‘past’ visueel niet goed en is derhalve een nachtmerrie voor elke marketeer. Tenminste, dat is een theorie die ik er op los kan laten. Hoe belachelijk dat ook is natuurlijk. Want deze Tobias O’Kandi heeft een fantastische donkerbruine (juist, ja) stem, zweeft daarmee geluidstechnisch ergens tussen Nick Cave en Ian Curtis in en dat past de muziek perfect.

Ruins klinkt als een behoorlijk pompeus bastaardkind van Sisters Of Mercy en Echo and the Bunnymen. De track start met een aanstekelijk gitaarriffje dat je oren spitst. De drums zetten in, de sfeer wordt dwingender en muzikaal word je aan je kraag de bezongen ruïnes in getrokken en daar met een ferme plof neergegooid. Terwijl je probeert op te staan beuken galmende gitaren en een breed uitwaaierend, hypnotiserend synthesizergeluid je zo weer omver. Als O’Kandi vervolgens begint te zingen over bandieten uit het oosten en afgeperste stammen, is er geen houden meer aan. Dit nummer is zo vreselijk verslavend. Terwijl de sfeer muzikaal alleen maar meer panisch wordt, kan je niet anders dan innig genieten van het pathetische bombast dat de band over je uitstort en na afloop terwijl het stof optrekt opgelucht ademhalen.

Keuze Erik Molkenboer: Ariel Pink’s Haunted Grafitti – Round and Round (2010)

Een blik synthesizers, een keiharde greep in de sixties, seventies en eighties en megacatchy

Het pakt niet altijd goed uit: een muzikant bekend om zijn lofi-thuisopnames die zijn gang mag gaan in een ‘echte’ studio. Te gladjes, emotieloos, te commercieel – de gevaren liggen al snel op de roer. Ariel Pink greep de kans met beide handen aan, toen hij in 2010 de kans kreeg om op professionele wijze een plaat op te nemen. En het grappige is: juist doordat hij zijn lofi-achtergrond volledig achterwege liet en de mogelijkheden van werken in een studio volledig benutte, is Before Today een geweldige plaat geworden.

De ingrediënten van deze plaat: een blik synthesizers, een keiharde greep in de sixties, seventies en eighties en megacatchy popsongs. Soms op het foute af, vaak aangekleed met gekke geluidjes en stemmetjes. Maar bovenal: megacatchy, en dan ik ben al snel om.

Dat komt allemaal samen op prijsnummer Round and Round: een bijna episch nummer, met een geweldige opbouw, waarbij het lijkt of er van meerdere liedjes één is gemaakt. Waar hebben we dat vaker gehoord? Juist, A Day in the Life van The Beatles. En laat Round and Round toevallig gemasterd zijn in de Abbey Road Studios. En ook dit nummer kent z’n foefjes, zoals de telefoon die op de helft van het liedje ineens afgaat. Hold on, I’m calling!

Hoe ondergewaardeerd Round and Round is, valt overigens wel te betwisten. Pitchfork zette het bovenaan haar top 100 tracks van 2010 en het bijbehorende album kreeg er een 9. Maar voor velen zal dit een welkome nieuwe ontdekking zijn.

Keuze Robert Arnold: Crowded House – Amsterdam (2010)

Hoezo, tens? Zijn de zeroes al afgelopen dan?

Zeroes Request. The tens. Toen ik nog in Nijmegen studeerde had je de bekende puberpop-feestjes in Diogenes. Ze draaide dan nummers uit de eighties (!). Mochten die feestjes nu nog bestaan dan zouden ze nu dus muziek uit de zeroes draaien.

Op de radio is het nu Zeroes Request. Ze kijken dus terug op een periode, waarvan ik eigenlijk nog helemaal niet zo overtuigd was dat die al was afgelopen.

Ondergewaardeerde Liedjes gaat nog verder: die kijken terug naar de tens.

Toen ik nog puberpopde duurde ieder jaar gewoon nog een jaar, nu lijken de jaren als maanden voorbij te vliegen. En dat is niet zo tof, ik word (dus) oud.

Enniewees, muziek dus. Ik heb een beetje lopen grasduinen door mijn muziek en er zijn de laatste jaren meer dan genoeg mooie liedjes gemaakt die het stempel ondergewaardeerd mogen dragen. Bands als Dry the River, Woodkid, Christopher Owens, Isbells hoor je niet dagelijks op je radio. Maar ik heb besloten  om een punt te maken. Muziek laat zich niet vangen door tijdsperiodes, en ik ben dan wel (weer) wat ouder maar nog lang niet te oud.

Crowded House is natuurlijk alles behalve een ondergewaardeerde band, en al zeker geen band waar je aan denkt bij de tens. Maar hun laatste album Intriguer kwam uit in 2010 en was het beluisteren meer dan waard. Amsterdam is allesbehalve een lofzang op onze hoofdstad, het is geen geen vrolijk liedje. Het is er ‘cold, cold’ in zowel letterlijke als figuurlijke zin.

Every temptation and device, all the diamonds and the spice. I would give anything for the sight of an honest man.

Ik vind het prachtig, het lijkt een hang naar het verleden. Naar de tijd van puberpop en Diogenes.

Keuze Martijn Janssen: Houses – Suicide (2010)

Het verovert je, noot voor noot

Een battle over ondergewaardeerde liedjes uit de 2010s is natuurlijk hartstikke actueel, want we zitten er nog steeds in. In eerste instantie wilde ik het hier gaan hebben over Breathe You In My Dreams van Trixie Whitley. Dat nummer, haar album Fourth Corner en haar optredens die ik zag (vooral in Tivoli afgelopen oktober) maakten zo’n indruk, dat ik iedereen wil aanraden haar te beluisteren. Dat geen enkel nummer van haar de Song Van Het Jaar lijst van VPRO’s 3voor12 heeft bereikt kan alleen maar worden samengevat als schandalig. Maar Trixie moet wachten op een andere keer.

Afgelopen weekend las ik namelijk op hun Facebook-pagina dat de Nederlandse indie-band Houses er mee stopt. De reden is vaker gebruikt door vele artiesten: creatieve meningsverschillen. Ook opmerkingen als ‘blijvende vriendschap’ en ‘meedoen bij elkaars projecten’ zijn al eens eerder gehoord. Maar het blijft erg jammer, want het was een leuke en veelbelovende band.

Het verhaal van mijn ontdekking is een beetje zoals hun prijsnummer Suicide. Het intro klinkt zelfverzekerd, met een mooie baslijn. Maar als zangeres Ella begint klinkt ze breekbaar en onzeker.

Ik hoorde voor het eerst van ze toen ze in het voorprogramma stonden van Dazzled Kid. Trouwens, nummers van zijn plaat Fire Needs Air, zoals Stronger, hadden hier ook genoemd kunnen worden. En zoals het kan gaan als onbekend bandje in het voorprogramma van een cluboptreden van een artiest, er is niet altijd aandacht voor je. Ik was ook nog wat aan het praten met een vriend aan de bar. Maar hé, laten we toch maar even de zaal ingaan om te luisteren of het voorprogramma wat is.

Langzaam komt de zelfverzekerdheid terug in het liedje. Ella’s stem wint aan kracht. De basis van de bas blijft oersterk.
Het was een opvallend gezelschap, daar op het podium van Hedon in Zwolle. Hoewel uiterlijk natuurlijk niks zegt, hadden ze niet echt de uitstraling van een (indie) rockband. Een beetje schuchter. Ze zagen er ook allemaal nog tamelijk jong uit. Of begin ik nu oud te worden? Maar het klonk wel lekker. Langzaam, liedje voor liedje, voetje voor voetje, kwamen we dichter naar het podium toe.

En dan ineens, vlak voor de drie minuten grens, komt de ommezwaai. Het nummer barst open. En Ella blijkt dan ook een aardige strot te hebben, want ze schreeuwt de regels eruit.

You don’t need money for suicide
You don’t need people to die

Geen idee wat ze er nu echt mee wil zeggen, maar ik ben om. Dit klinkt gewoon erg goed! Na afloop van het optreden koop ik hun EP End Of Story en Suicide is een van de prijsnummers daarop. Een paar maanden later komt hun debuutalbum Clean Life uit. Ook daar is Suicide op te vinden. Het nummer is zo goed dat het gewoonweg niet kan ontbreken op die plaat. En dus ook niet hier in deze lijst.

Keuze Frans Kraaikamp: Alexi Murdoch – Through The Dark (2011)

Geen populair gemekker, maar sfeervolle muziek waar je een zaal stil mee krijgt.

Sinds 2010 maak ik een jaaroverzicht van mijn tien favoriete albums die elk jaar zijn uitgekomen. Zo is deze Top40 albumlijst 2010-2013 ontstaan. Eén nummer daaruit heb ik gekozen voor de 2010 battle. Mijn bijdrage gaat over de – mijns inziens – ondergewaardeerde Britse singer-songwriter Alexi Murdoch.

Alexi Murdoch (1974) heeft, in de twaalf jaar die hij als muzikant actief bezig is, pas twee albums uitgebracht: Time Without Consequence (2006) en Towards The Sun (2011). Zijn grootste succes is het nummer Orange Sky, dat gebruikt werd in de serie Prison Break.

Als je beide albums luistert, begrijp je meteen waarom er maar twee albums zijn verschenen. Deze man is geen hitmachine, die onder druk staat van een platenmaatschappij, maar een autonoom muzikant die doet wat hijzelf wil en nodig vindt. Alles is met grootse aandacht en precisie tot stand gekomen. En wat een stem heeft deze man. Geen hedendaags populair gemekker – van een gitaarspelend jongetje met baard – maar een diepe intrigerende stem die wat te melden heeft!

Eind 2011 zag ik hem live spelen in Doornroosje. Een prachtig ingetogen solo-optreden waarbij hij enkel met een loopstation wat subtiele overdubs deed. De bar in de zaal was – op zijn verzoek – gesloten tijdens het optreden. Het was muisstil in de zaal. Langzaam rolde hij zijn sfeervolle muziek uit. Heel mooi om door ingetogenheid gegrepen te worden.

En nu dan Through The Dark. Een van de mooiste liedjes van Towards The Sun. Het nummer start met het neerleggen van een basissfeer waar vervolgens een mooie gitaar tokkel overheen wordt gespeeld. En dan komt het belangrijkste: de prachtige stem komt erbij! Alexi zingt:

Someone reaching for me now
Through the dark, reaching for me now
You need someone to hear you when you sigh
Someone to wipe away those tears you cry
Someone to hold you beneath the darkened sky
Someone to love you more than I

I love you girl, I love you more than I can say
I love you girl, I love you more than I can say
Even with my heart in the way

Een nummer dat steeds mooier wordt hoe vaker je het luistert. Een parel voor de echte muzieksnob!

Keuze Eric van den Kieboom: Alabama Shakes – Hold On (2011)

Nog altijd een leeg gevoel omdat deze plaat geen hitnotering kreeg

Roots rock schijnt het te heten, maar what’s in name; de stem van Brittany Howard gaat door merg en been. Je denkt met een vrouw van een jaar of veertig, vijftig te doen hebben en dan staat er dan een jonge vrouw van 22 (als ik eerder op de tekst lette was ik er al eerder achter geweest).

De song zal wel autobiografisch zijn, maar het gaat weer eens om wat voor gevoel een mens in een song kan leggen, en het lijkt er op dat ze een hele zware jeugd heeft gehad. Het gebeurt wel vaker dat je volledig om bent nadat je een song één keer gehoord hebt op 3FM, en dagen lang alleen maar naar dat ene nummer luistert zonder dat het gaat vervelen.

Je denkt bij jezelf dat iedereen dat nummer wel geweldig zal vinden en ziet een top 10-hit al voor je, maar Hold On haalde nooit de hitlijsten. Natuurlijk wil je meer van die band horen , maar geen song raakt je zo als deze. En nu, twee jaar later, blijf je een beetje met een leeg gevoel achter.

Keuze Stefan Koopmanschap: Amanda Palmer – Want It Back (2012)

Amanda Palmer is het levende bewijs dat een gezonde, moderne muziekindustrie zonder enge platenlabels echt wel mogelijk is

Amanda Palmer. Het is een naam die veel mensen om de een of andere reden niets zegt. Bij sommige mensen gaat wel ineens een belletje rinkelen als je haar voormalige band Dresden Dolls noemt (ja, die stonden zowel in 2012 als in 2013 in de Snob200). Het solowerk van Amanda Palmer is echter nooit echt doorgebroken in Nederland, en dat is vrij bizar als je de verhalen kent. Alleen die verhalen al, zelfs zonder de muziek, zouden veel persaandacht kunnen trekken. Amanda Palmer is het levende bewijs dat een gezonde, moderne muziekindustrie zonder enge platenlabels echt wel mogelijk is. Nadat ze in 2012 op Kickstarter vroeg om $100000 voor het maken van een nieuw album, art book en tour leverde haar crowdfunding project 1,2 miljoen dollar op. Toch blijkt dat de platenlabels blijkbaar erg veel te bepalen hebben op de grote radiostations, waar je als artiest erg afhankelijk van bent, want de eerste single van het album Theatre Is Evil (dat was gemaakt met de 1,2 miljoen dollar van Kickstarter) is welgeteld 1 keer gedraaid op 3FM, en dan ook nog eens om kwart voor 1 ‘s nachts.

En natuurlijk heeft het iets te maken met de toch ietwat aparte stijl van de muziek van Amanda Palmer, maar zeker een zender als 3FM staat toch wel bekend om een ietwat alternatieve insteek. En met het verhaal erbij verwacht je toch dat zo’n station iets als Want It Back toch wel oppikt. Maar blijkbaar kan de muziek van Palmer de muzieksamenstellers van de verschillende stations toch niet heel erg boeien. Grappig, want formatvrije stations (of stations waar de DJ’s in ieder geval iets meer ruimte hebben om hun eigen keus te bepalen) zoals On Air Radio en KX Radio hebben Want It Back en de andere singles van Palmer toch regelmatig gedraaid. De echte muziekliefhebbers en snobs kunnen de muziek van Palmer dus blijkbaar wél waarderen.

Keuze Robin Wollenberg: Bill Fay – Never Ending Happening (2012)

Goosebumps all over… again!

Eind 2012, de battle van het meest ondergewaardeerde liedje van 2012 komt er aan, en ik… ik heb nog steeds geen geschikt nummer. Slecht een paar dagen voordat mijn blog voor deze battle af moet zijn. Dan opeens, wordt ik keihard getroffen door dat ene nummer van Bill Fay. Hoe dat kwam, lees je hier.

En nu, begin 2014, de battle voor het beste liedje van de zero’s. Nog steeds word ik elke keer geraakt door de fragiele stem van Bill Fay. De enige logische keuze dus voor deze battle.  Luister één keer echt naar dit prachtige kleine liedje, de fragiele en doorleefde stem, de prachtige tekst en je bent direct verkocht. Althans, ik wel! Mooier dan dit word het niet… nooit meer.

[polldaddy poll=7789018]

Bron afbeelding: Wikipedia. Wie zijn deze meiden? Geen idee, maar volgens Google Images waren ze belangrijk in de 2010s. Suggesties: in de comments!