Battle: Soundtrack van videogames

Het is 2008 en in Seattle vindt de Penny Arcade Expo 2008 plaats; een conferentie die niet alleen aandacht besteedt aan games maar vooral ook aan de hele cultuur eromheen. Omdat muziek daar een belangrijk onderdeel van uitmaakt is Jonathan Coulton gevraagd om op te treden, geliefd vanwege zijn vele nummers die de geek culture romantiseren.

Niet direct een recept voor een avondje seks, drugs en rock ’n roll, maar de zaal wordt wel degelijk gek als Felicia Day wordt aangekondigd. Niet alleen omdat ze de maker is van de webserie The Guild, maar vooral omdat dit betekent dat het volgende nummer er maar één kan zijn: Still Alive, het slotstuk van de cult-gamehit Portal.

Het is maar één van de vele muzikale voorbeelden die het spelen van een game onvergetelijk maken.

Wij wisten er nog wel een paar:

Keuze Martijn Koetsier: Moon Theme uit DuckTales (1989)

Veel epischer krijg je het niet in 8 bits

Net zoals een film niet zonder goede soundtrack kan, geldt hetzelfde voor games. Al lijkt het erop dat op dit vlak muziek toch vaak niet helemaal op volle waarde wordt geschat. De soundtrack van A Clockwork Orange zul je in ieder geval vaker in een platenkast tegenkomen dan de verzamelde werken van Koji Kondo. Zonde, want er zijn genoeg games waarvan de muziek zo goed is dat het eens je complete en onverdeelde aandacht verdient.

Dat kan natuurlijk met bestaande muziek zoals perfect gedaan in GTA V, maar nog mooier is het wanneer de muziek speciaal voor de game zelf is ontworpen. De hiervoor genoemde Kondo maakte zich bijvoorbeeld onsterfelijk met de score van games als Super Mario Bros. en The Legend Of Zelda. Dat het muziek van ongekende kwaliteit is, blijkt wel uit het feit dat er complete orkesten zijn die de werken van Kondo opvoeren.

Het componeren van deze muziek is op zich al indrukwekkend genoeg, maar vooral wanneer je bedenkt dat dit ten tijde van de NES samenging met flink wat beperkingen op het gebied van geluid. Het heeft echter een groot aantal stukken muziek opgeleverd die niet alleen nostalgisch gezien van onschatbare waarde zijn, maar evengoed muzikale meesterwerken op zich zijn. Een van mijn favorieten komt uit de game DuckTales en dan specifiek de muziek die Yoshihiro Sakaguchi schreef voor het The Moon level.

Veel epischer krijg je het niet in 8 bits.

Keuze Erik Molkenboer: Tony Hawk Pro Skater 2 (2000)

Ik wilde niet eens weten van wie die emometalpunkt-hiphop-liedjes waren

Er zijn in mijn leven eigenlijk maar twee gamesoundtracks geweest: FIFA ’98 en Tony Hawk Pro Skater 2. Later, toen ik Championship/Football Manager ging spelen, zette ik liever zelf muziek op, maar die tracks van THPS2, die hóórden gewoon bij het spel. Nog steeds – puur jeugdsentiment. Het boeit ook geen reet wie de liedjes heeft gemaakt (terwijl ik eigenlijk altijd alles wil weten), ze zijn gewoon van Tony Hawk. Ik ben me ook nooit verder gaan verdiepen in de twee basisingrediënten van de soundtrack: emometalpunk en hiphop. Stijlen waar ik relatief weinig vanaf weet (en wil weten), maar die binnen Tony Hawk een prachtig geheel vormen.

Elke keer als ik die liedjes weer hoor – ik zet de soundtrack nog geregeld op – zie ik mezelf meteen op mijn skateboard de Hangar, Venice Beach of Philadelphia inrollen. Ollies, kickflips, grinden – dingen die ik in het ene jaar dat ik skater probeerde te zijn (13 jaar) zelf nooit kon. Maar in het spel wel natuurlijk. Al moet ik toegeven dat ik daarin ook geen skateboardheld was: ik heb het spel nooit uitgespeeld. Misschien is dat ook de reden dat ik nooit andere delen van Tony Hawk ben gaan spelen. Bovendien zouden die qua muziek toch alleen teleur kunnen stellen. Wel ben ik THPS2 later – in mijn studententijd – nog een paar keer opnieuw gaan spelen. Puur uit nostalgie natuurlijk.

Oordeel zelf (en zo weet ik stiekem toch van wie sommige liedjes zijn):

https://www.youtube.com/watch?v=-DV7Ah51784

Keuze Bart Breij: Halo – A Walk In The Woods (2001)

Geen enkel ander spel heeft me qua muziek zo nadrukkelijk gegrepen als de eerste Halo

Het is een vraag die ik mezelf blijf stellen. Schietspel Halo: Combat Evolved van ontwikkelaar Bungie moest met een onmogelijke deadline afgeleverd worden voor de lancering van de originele Xbox-spelcomputer. Hoe kan het dan zo goed zijn geworden? Componist Marten O’Donnell heeft onder de prangende deadline een ongelooflijke gamesoundtrack uitgebracht. Eentje die heroïsch triomfeert als je als speler net de eerste pittige confrontatie met aliens achter de rug hebt en op het volgende moment donkere gangenstelsels nog benauwder weet te maken.

Eigenlijk heeft geen enkel ander spel me qua muziek zo nadrukkelijk gegrepen als de eerste Halo. A Walk in the Woods is daarin echt de kers op de taart. Op het moment dat je thuis bent op de onbekende planeet waarop je bent geland, kennis hebt gemaakt met zijn gevaren en weet dat de architectuur in de levels zich eindeloos herhaalt (wat alles te maken heeft met de onmogelijke deadline), hoor je het nummer. De new-age klanken die tegelijk rustgevend en licht uptempo zijn, sluiten naadloos aan op de setting in het spel en dat geeft zo’n flow, dat je speelstijl er onbewust op aanpast. Je zit automatisch wat meer naar achteren, treedt de tegenstanders met meer zelfvertrouwen tegemoet en hebt even het gevoel dat niemand je wat kan maken. En dat is op dat moment in het spel ook zo. Een subtiel moment van euforie, zonder dat die zich opdringt. Zo prachtig gevangen. Om daarna weer opgeslokt te worden door paniek.

Ongekende klasse.

Keuze Tim van Waard: Evil Twin – Cyprien’s Chronicles (2002)

Waanzinnige soundtrack om een wees te helpen zijn teddybeer te redden

Ruim tien jaar geleden kocht ik een PC-game genaamd Evil Twin – Cypriens Chronicles. Een redelijk duistere platformer waarbij je een wees door fantasiewerelden heen loodste om zijn teddybeer te redden. Met afstand het sterkste punt van de game is de waanzinnige soundtrack: een mix van klassieke composities, ambient soundscapes en bombastische melodieën. Ik heb nooit helemaal de vinger op kunnen leggen wat voor genre het nu precies is, dus noemen we het maar een soundtrack.

De maker van deze soundtrack was de Fransman Bertrand Eluerd. Er is weinig over hem bekend en er is een hele korte biografie van hem beschikbaar. Hij studeerde aan het conservatorium in Versailles en was ook actief als regisseur van films. Dat is ook duidelijk terug te horen in de soundtrack die hij afleverde voor de game. Deze zou niet misstaan in een fantasyfilm. Helaas is Bertrand Eluerd gestorven in 2005.  Op Facebook is nog een tribute-pagina te vinden, opgericht door zijn broer.

Gelukkig is de complete soundtrack nog terug te vinden op Youtube. De soundtrack bestaat uit talloze hoogtepunten, favorieten zijn onder andere La Proue, Prologue en L’Enigme.

Keuze Roland van Hek: Freedom Fighters (2003)

Verantwoordelijk voor talloze ‘Fisherman’s Friend-momentjes’.

Het gros van de gamemuziek klinkt heel verdienstelijk, mits je ernaar luistert in een game. Dit gaat natuurlijk niet op voor gelicenseerde nummers, maar een bedroevend aantal gamesoundtracks blijkt bij beluistering op je iPod of stereo-installatie ineens een stuk minder interessant.

Dit gaat niet op voor de muziek die de Deense componist Jesper Kyd heeft gemaakt voor de actiegame Freedom Fighters. De orchestraal uitgevoerde muziek creëert niet alleen  de perfecte atmosfeer voor de ijzingwekkend coole actiegame van Io Interactive, maar het Russisch klinkende album heeft een meeslepend gevoel van grandeur dat je niet vaak tegenkomt in game-soundtracks.

De muzikale omlijsting zorgde er bijvoorbeeld voor dat er één bepaald moment in Freedom Fighters zat dat me een brok in mijn keel bezorgde, iedere keer als ik het speelde. Het is een redelijk overdreven pro-Amerikaanse toespraak die de protagonist geeft vanuit een televisiestation dat hij uit handen van de Russen heeft bevrijd, maar dankzij de muziek beleefde ik keer op keer een klein ‘Fisherman’s Friend-momentje’.

Voor zijn werk aan de soundtrack van Hitman: Contracts won Kyd in 2005 een BAFTA, een bekroning op zijn werk. Voor mij blijft zijn muzikale omlijsting van Freedom Fighters zijn beste soundtrack; een ongeëvenaard meesterwerk dat zich makkelijk kan meten met het betere werk van Ennio Morricone, Danny Elfman of Bernard Herrmann.

Runners-up: De gehele OST van Splinter Cell: Chaos Theory van halfgod Amon Tobin of de geniale gekte die You Think I Ain’t Worth a Dollar, But I Feel Like a Millionaire van Queens of The Stone Age gaf aan de intro van het racespel Jak X.

Keuze Victor Romijn: The OneUps – Super Mario Kart (2010)

Het coveren van Nintendo-soundtracks tot kunst verheven

Ik ben dol op videogames. Al sinds mijn jeugd. Ik speelde Beast en Tetris en Breakout op mijn monochrome scherm, en mocht bij vriendjes op de Nintendo meedoen.

Keuze Freek Janssen: White Lies – To Lose My Life (2010)

Dirt 2: vast geen spel over madeliefjes plukken

Me and my big mouth.

Ja hoor, ik zou wel meedoen aan deze battle. Er even niet bij stilstaand dat de laatste game die uitgespeeld heb (buiten de eerste twee Harry Potters) MDK is.

Maar hé, een beetje research doen kan uitkomst bieden. Al scrollend door een enorme Spotify-lijst van videogame-soundtracks zag ik dat mijn helden The White Lies ooit een liedje hebben uitgeleend aan het spelletje Dirt 2. Geen idee wat je doet in Dirt 2. Modderworstelen? Met je bigfoot-voertuig door de blubber crossen?

Mij om het even :).

The White Lies: je haat ze of je omarmt ze. Toegegeven, ze zijn echt behoorlijk op het randje van kan-niet-meer-zwartgallig. Hun album To Lose My Life uit 2008 was zó donker, dat zelfs Dead Can Dance klinkt als een kinderfeestje. Alle liedjes bevatten ook minimaal twee van de volgende woorden: murder, blood, hate, die, death, suicide, kill, funeral.

Ik neigde al naar ‘omarmen’ toen ik ze in 2010 op het podium van het Goffertpark in zag, in Nijmegen. Het was bijna veertig graden, zinderende hitte. Ik denk niet dat The White Lies ooit zo misplaatst zijn geweest met hun deprimerende deuntjes – hun muziek is eerder een soundtrack voor een koude, stormachtige februari-nacht waarin Zeeland half overstroomt.

En toch waren ze het beste wat Rockin’ Park dat jaar te bieden had, op Pearl Jam na dan. Daar sta je dan, samen met de liefde van je leven en je broer, in de brandende zon met een biertje in je hand mee te scanderen:

Let’s grow old together, and die at the same time.

Ik vermoedt dat Dirt 2 geen spel is waarin je als meisje met vlechten madeliefjes gaat plukken in de modder.

[polldaddy poll=7482103]

Afbeelding: Blizzards.