Het nummer Black Steel In The Hour Of Chaos uit 1988 is wellicht niet meteen het eerste nummer wat in je hoofd opkomt als je denkt aan Public Enemy. Minder de overtreffende trap en hyper hard dan bijvoorbeeld Bring The Noise of Don’t Believe The Hype, is het echter wel een track waar ook weer zoveel in zit dat het na twee-en-dertig jaar nog steeds erg relevant is. Op meerdere fronten, muzikaal en tekstueel. Het is geen knallende killer track, het is een spannende sluipmoordenaar. Black Steel In The Hour Of Chaos – de vijfde single van It Takes A Nation Of Millions To Hold Us Back, het tweede album van Public Enemy – is een stomp in je maag, met de gebalde kracht van onrecht, poëzie, funk en verkouden raps.
Verkouden raps? Jazeker. Rapper Chuck D. was bij de opname van zijn tekst snotverkouden. Daardoor klonk zijn stem wat donkerder dan normaal. Iets wat het nummer eigenlijk heel goed kon gebruiken. Hank Shocklee, één van de producers van het album, had er echter een pittige taak aan om voor het overige het nummer de juiste spanning mee te geven. Shocklee was heel belangrijk voor het geluid van Public Enemy. Deze meester vond de samples en de beat al snel fantastisch, maar dat was niet voldoende. Eén van de meest in het gehoor klinkende elementen is de piano-sample. Kenners weten dat deze afkomstig is tongbreker en fantastisch nummer, Hyperbolicsyllabicseequedalymystic van Isaac Hayes. Het lukte niet direct om aan – bijvoorbeeld – dit geluid het dreigende ongemak toegevoegd te krijgen in de track. Uiteindelijk, na een aantal mix-pogingen met de nodige hulp, was Shocklee tevreden. Het was hard werken maar het was zeer de moeite. Hank Shocklee heeft later verklaard dat dit nummer één van zijn PE favorieten is.
Of het nummer ook een favoriet is van Tricky? Het heeft er alle schijn van. Adrian Nicholas Matthews Thaws – zoals de echte naam van Tricky is – heeft een eigen versie van het nummer gemaakt. Of het een cover is? Wellicht moet je het meer zien als een totale herbewerking. Het is buitengewoon bijzonder. De tekst komt gedeeltelijk terug in Black Steel maar het is vooral muzikaal een heel ander verhaal.
Uiteraard was rapper Tricky geen onbekende, hij had al mee gewerkt aan twee Massive Attack albums, maar in 1995 debuteerde hij solo met het baanbrekende album Maxinquaye. Een verrassend album, met Black Steel als een van de vele opvallende tracks. Het album klinkt vooral anders dan wat er ooit daarvoor is gemaakt, omdat Tricky er eigenlijk geen idee van had hoe je technisch gezien een album moest produceren. Je kunt anderzijds ook gewoon zeggen dat hij vooral geen belemmeringen heeft ervaren bij het maken van het album. Mensen die met hem mee werkten echter moesten alles wat ze tot dusver hadden geleerd volledig overboord gooien. Alles ging anders dan wat men gewend was. Het resultaat was dan ook een ongewoon album, maar wel uitzonderlijk goed.
Zangeres Martina Topley-Bird mocht Black Steel gaan inzingen. Zonder dat ze zelf ooit het origineel had gehoord kreeg ze de tekst van de eerste twee coupletten in haar handen gedrukt en werd als het ware de opname gestart. Ze mocht er zelfs wat van gaan maken. De basis voor het nummer was verder een drumsample van een jaren tachtig track uit India. En omdat echt alles anders mocht zijn, werden er – bij uitzondering – in de studio gewone(!) instrumenten ingezet – gitaar, keyboard en drums – om Black Steel het volledig eigen geluid mee te geven. Het nummer werd in deze incarnatie uiteindelijk ook een klassieker. Maar dan geheel anders.
