DJ Shadow – Stem/Long Stem

In de Snob 2000 op #1985

Mijn muzieksmaak is breed. Er is veel wat ik graag hoor en echt waardeer, ook genoeg wat ik niet direct in mijn platenkast zal zetten, maar dat ik ooit iets zou kopen van een DJ, dat had ik nooit voorzien. Nochtans, toen de geluidsgolven van Midnight In A Perfect World mijn gehoorzenuwen bereikten was ik getriggerd. DJ Shadow bekoorde mij. Nadat ik vervolgens kennismaakte met Stem/Long Stem was ik om. Endtroducing was mijn volgende aankoop, en wat een rijk album bleek dat te zijn! Zo gevarieerd, al die samples en beats, zo waanzinnig over en naast elkaar gelegd. Ja, zelfs plaatjes draaien en mixen is een kunst. Ik geef het grif toe.

Het intro van MiaPW met de Fender Rhodes kwam bekend voor maar ik kon niet duiden van wie dit nou was. Mijn eerste gedachte was knip en plakwerk van Tears for Fears, Uiteindelijk bracht het alwetende Google uitkomst. Het bleek een sample van Pekka Pohjola‘s The Madness Subsides te zijn. Ik was blij verrast, maar Pekka Pohjola? zullen velen zeggen. Pekka was de bassist van het Finse Wigwam. Vanaf ‘74 bracht hij soloalbums uit. Zo heb ik de Engelse versie van Keesojen Lehto: The Mathematicians Air Display (‘77) waarop ook Mike Oldfield is te horen. Andersom zag ik bij Oldfields Incantations-tour Pekka bassen waar hij de ritmesectie vormde met Pierre Moerlen, slagwerker van Gong, maar dat alles terzijde. Ik dwaal af.

Vanaf het moment dat ik op Endtroducing bij The Changeling Tangerine Dream’s Invisible Limits herkende kon DJ Shadow helemaal geen kwaad meer doen. Ach, een plaat kopen van een plaatjesdraaier. Uiteraard draait de wereld gewoon door, maar in mijn persoonlijke wereld, mijn muziekwereld, was het een ingrijpende gebeurtenis. Er werd nogal een grens verlegd. Toch stapte ik er overheen en kocht later ook zijn tweede album, The Private Press, al moest daar zes jaar op worden gewacht. Hoewel een prima plaat staat ie in de schaduw van het alom gewaardeerde Endtroducing. Daarop samples van onder andere Metallica, Pink Floyd, Stanley Clark en The Meters, maar dus ook heel onbekend werk van reeds genoemde Pekka of het Duitse Embryo. Wat zal dat een uitzoekwerk zijn geweest.

Bij Stem/Long Stem draait het om een prachtige sample van Nirvana. Ik heb het dan over de Britse Psychedelische Nirvana van eind jaren zestig, ver vóór Kurt Cobain. Maar, opnieuw een verrassing, Shadow gebruikt in dit nummer ook een fragment waarvan ik lang niet wist dat het zich doodleuk in mijn platenverzameling bevond: een flard vroege Italiaanse symfo van Osanna. Het klinkt alsof barokcomponist Antonio Vivaldi tot een hoogtepunt komt. Zelfbevlekking van Antonio V. of niet, voor mij is en blijft Stem/Long Stem in zijn geheel een hoogtepunt, en eigenlijk zit Endtroducing er vol mee.

Oké, helemaal waar, samplen is links en rechts jatten, maar Josh Paul Davis doet dat als DJ Shadow dankzij zijn hiphopachtergrond op briljante wijze. Met geweldige beats en veelal instrumentaal zodat die van het genre bekende aanmatigende toon met een hoop gelul ons bespaard blijft. Toch, vreemd genoeg stuitert het haast mystieke Stem/Long Stem door de Snob 2000 (van 797 naar 543 naar 1449 naar 1296 en dit jaar bijna door de uitgang: 1985). U weet wat u volgend jaar te doen staat in de stembus.